HỌC VIÊN TRẦN VĂN TRƯỜNG
Tên đề tài: “Văn hoá ứng xử với không gian của người Việt miền Tây Nam Bộ”
Hướng dẫn khoa học: PGS.TS Phan Thu Hiền
Hội đồng chấm luận văn gồm:
Chủ tịch: PGS.TS. Nguyễn Tri Nguyên (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM)
Thư ký: TS. Đinh Thị Dung (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM)
Phản biện 1: PGS.TS. Phan An (Viện phát triển bền vững vùng Nam Bộ)
Phản biện 2: TS. Đinh Văn Hạnh (Phân viện Văn hoá nghệ thuật Việt Nam)
Ủy viên: PGS.TS Phan Thu Hiền (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM)
Điểm trung bình: 8,0
Bố cục luận văn:
MỤC LỤC
DẪN LUẬN 1
I. Lý do chọn đề tài 1
II. Lịch sử vấn đề2
III. Đối tượng và mục đích nghiên cứu6
IV. Phạm vi nghiên cứu6
V. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn 6
VI. Phương pháp nghiên cứu và nguồn tư liệu7
VII. Đóng góp của luận văn 8
VIII. Bố cục luận văn8
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 10
1.1. Không gian10
1.1.1. Khái niệm không gian 10
1.1.2. Không gian trong quan hệ với thời gian 12
1.1.3. Các chiều kích không gian, các phạm trù không gian15
1.1.3.1. Các chiều kích không gian 15
1.1.3.2. Các phạm trù không gian 15
1.2. Văn hóa ứng xử và văn hóa ứng xử với không gian 25
1.2.1. Văn hóa ứng xử 25
1.2.2. Văn hóa ứng xử với không gian22
1.3. Văn hóa vùng và vùng văn hóa 23
1.3.1. Văn hóa vùng 23
1.3.2. Vùng văn hóa 23
1.4. Định vị tọa độ văn hóa người Việt miền Tây Nam bộ 25
1.3.1. Không gian văn hóa26
1.3.2. Chủ thể văn hóa33
1.3.3. Thời gian văn hóa40
Tiểu kết44
CHƯƠNG 2: ỨNG XỬ CỦA NGƯỜI VIỆT MIỀN TÂY NAM BỘ TRONG QUAN HỆ GIỮA KHÔNG GIAN NHÂN TẠO VÀ KHÔNG GIAN TỰ NHIÊN 47
2.1. Không gian sản xuất, mưu sinh trong quan hệ với môi trường tự nhiên 47
2.2. Không gian cư trú trong quan hệ với môi trường tự nhiên 59
2.3. Không gian giao thông trong quan hệ với môi trường tự nhiên 64
Tiểu kết 80
CHƯƠNG 3: ỨNG XỬ CỦA NGƯỜI VIỆT MIỀN TÂY NAM BỘ TRONG QUAN HỆ GIỮA KHÔNG GIAN CÁ NHÂN VÀ KHÔNG GIAN XÃ HỘI 82
3.1. Tổ chức không gian nông thôn và đô thị 82
3.1.1. Tổ chức không gian nông thôn 82
3.1.2. Tổ chức không gian đô thị 84
3.2. Không gian ngôi nhà trong ứng xử quan hệ gia đình và xã hội 95
3.2.1. Không gian ngôi nhà trong ứng xử quan hệ gia đình 95
3.2.2. Không gian ngôi nhà trong ứng xử quan hệ xã hội 99
3.3. Đình làng như một không gian xã hội 101
3.4. Văn Miếu như một không gian xã hội 105
3.5. Chợ như một không gian xã hội 109
Tiểu kết112
CHƯƠNG 4: ỨNG XỬ CỦA NGƯỜI VIỆT MIỀN TÂY NAM BỘ TRONG QUAN HỆ GIỮA KHÔNG GIAN THIÊNG VÀ KHÔNG GIAN PHÀM TRẦN 114
4.1. Đình, miếu, chùa như những không gian thiêng 114
4.1.1. Đình làng như một không gian thiêng 114
4.1.2. Chùa như một không gian thiêng 121
4.1.3. Văn Miếu như một không gian thiêng 134
4.1.4. Miếu như một không gian thiêng 135
4.2. Không gian thờ phụng trong gia đình 138
4.2.1. Gian thờ 138
4.2.2. Các bàn thờ 141
4.2.3. Mâm cúng 143
Tiểu kết147
KẾT LUẬN 149
THƯ MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 152
HỌC VIÊN PHAN THỊ KIM ANH
Tên đề tài: “Tình yêu đôi lứa qua ca dao của người Việt ở miền Tây Nam Bộ”
Hướng dẫn khoa học: PGS.TS Phan Thu Hiền
Hội đồng chấm luận văn gồm:
Chủ tịch: TS. Nguyễn Văn Hiệu (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM)
Thư ký: TS. Phú Văn Hẳn (Viện phát triển bền vững vùng Nam Bộ)
Phản biện 1: PGS.TS Nguyễn Tri Nguyên (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM)
Phản biện 2: TS. Đậu Thị Ánh Tuyết (Trường ĐH Văn hóa TPHCM)
Ủy viên: PGS.TS. Phan Thu Hiền (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM)
Điểm trung bình: 9,5
Bố cục luận văn:
DẪN NHẬP 1
1. Lý do chọn đề tài 1
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề 2
3. Đối tượng và mục đích nghiên cứu 3
4. Phạm vi nghiên cứu 4
5. Phương pháp nghiên cứu và nguồn tư liệu 4
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn 5
7. Bố cục của luận văn 5
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG 7
1.1. Quan hệ văn hóa – văn học và hướng nghiên cứu văn hóa – văn học 7
1.1.1. Quan hệ văn hóa- văn học 7
1.1.2. Hướng nghiên cứu văn hóa – văn học 9
1.2. Ca dao và ca dao về tình yêu lứa đôi 10
1.2.1. Ca dao như một thể loại văn học dân gian 11
1.2.2. Ca dao với đề tài tình yêu lứa đôi 16
1.3. Ca dao tình yêu lứa đôi của người Việt Tây Nam Bộ nhìn từ văn hóa vùng 18
1.3.1. Văn hóa vùng và vùng văn hóa 19
1.3.2. Tọa độ văn hóa người Việt miền Tây Nam Bộ 24
1.3.3. Nhận diện ca dao Tây Nam Bộ 37
1.3.4. Ca dao tình yêu lứa đôi trong quan hệ với văn hóa người Việt Tây Nam Bộ 49
Tiểu kết 52
CHƯƠNG 2: CÁC BÌNH DIỆN VĂN HÓA NGƯỜI VIỆT TÂY NAM BỘ TRONG CA DAO TÌNH YÊU LỨA ĐÔI 53
2.1. Văn hóa nhận thức 54
2.1.1. Quan niệm về tình yêu và hạnh phúc 54
2.1.2. Tiêu chuẩn lựa chọn người yêu 56
2.1.3. Quan niệm về tình yêu và duyên phận 64
2.2. Văn hóa tổ chức 69
2.2.1. Tình yêu lứa đôi và quan hệ gia đình, dòng tộc 70
2.2.2. Tình yêu lứa đôi và những quan hệ xã hội 80
2.3. Văn hóa ứng xử 97
2.3.1. Ứng xử với môi trường tự nhiên 97
2.3.2. Ứng xử với môi trường xã hội 103
Tiểu kết 111
CHƯƠNG 3: TÌNH YÊU LỨA ĐÔI TRONG CA DAO NGƯỜI VIỆT TÂY NAM BỘ NHÌN TỪ ĐẶC TRƯNG TÍNH CÁCH VĂN HÓA 113
3.1. Tính bao dung 114
3.1.1. Nhận diện tính bao dung của người Tây Nam Bộ 114
3.1.2. Tính bao dung thể hiện trong ca dao tình yêu lứa đôi 115
3.2. Tính thẳng thắn, bộc trực và trọng nghĩa 118
3.2.1. Nhận diện tính thẳng thắn, bộc trực và trọng nghĩa của người Tây Nam Bộ 118
3.2.2. Tính thẳng thắn, bộc trực và trọng nghĩa thể hiện trong ca dao tình yêu lứa đôi 123
3.3. Tính cởi mở, phóng khoáng 133
3.3.1. Nhận diện tính cởi mở, phóng khoáng của người Tây Nam Bộ 134
3.3.2. Tính cởi mở, phóng khoáng thể hiện trong ca dao tình yêu lứa đôi 136
3.4. Tính thiết thực 141
3.4.1. Nhận diện tính thiết thực của người Tây Nam Bộ 141
3.4.2. Tính thiết thực thể hiện trong ca dao tình yêu lứa đôi 143
Tiểu kết 149
KẾT LUẬN 151
THƯ MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 155
