HỌC VIÊN LÊ THỊ THANH TÂM
Tên đề tài: “Văn hóa Nam Bộ qua tác phẩm của Hồ Biểu Chánh”
Hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Văn Hiệu
Hội đồng chấm luận văn gồm:
Chủ tịch: PGS.TS. Phan Thị Thu Hiền (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM)
Thư ký: TS. Lý Tùng Hiếu (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM)
Phản biện 1: TS. Đậu Ánh Tuyết (Trường ĐH Văn hóa TPHCM)
Phản biện 2: TS. Phú Văn Hẳn (Viện phát triển bền vững vùng Nam Bộ)
Ủy viên: TS. Nguyễn Văn Hiệu (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM)
Điểm trung bình: 9,6
Bố cục luận văn:
DẪN LUẬN 4
1. Lý do chọn đề tài 4
2. Mục đích nghiên cứu 5
3. Lịch sử vấn đề 5
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 10
5.Ý nghĩa khoa học và thực tiễn 11
6. Phương pháp nghiên cứu và nguồn tư liệu 11
6.1. Phương pháp nghiên cứu 11
6.2. Nguồn tư liệu 12
7. Bố cục luận văn 12
CHƯƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 14
1.1. Cơ sở lý luận 14
1.1.1. Mối quan hệ giữa văn học và văn hóa 14
1.1.2. Vai trò của văn học trong việc nhận thức và phản ánh đời sống 17
1.2. Cơ sở thực tiễn 22
1.2.1. Truyền thống bám sát vào thực tế đời sống của văn học Nam Bộ 22
1.2.2. Hồ Biểu Chánh – nhà văn hiện thực Nam Bộ 27
CHƯƠNG II VĂN HÓA NAM BỘ QUA “HÌNH TƯỢNG TÁC GIẢ” HỒ BIỂU CHÁNH 35
2.1. Giới thuyết về khái niệm “hình tượng tác giả” 35
2.1.1. Về tác giả văn học 35
2.1.2. Về hình tượng tác giả 36
2.2. Các biểu hiện của văn hóa Nam Bộ qua “hình tượng tác giả” Hồ Biểu Chánh 38
2.2.1. Ý thức sáng tác 38
2.2.2. Chọn mảng đề tài 43
2.2.3. Xây dựng nhân vật 48
2.2.4. Ngôn ngữ - Văn phong 53
CHƯƠNG III VĂN HÓA NAM BỘ QUA NỘI DUNG TÁC PHẨM 62
3.1. Cảnh sắc Nam Bộ 62
3.2. Con người Nam Bộ 76
3.2.1. Con người cần cù, chất phác 76
3.2.2. Con người trọng nghĩa khinh tài 79
3.2.3. Con người bộc trực, thẳng thắn 80
3.3. Phong tục tập quán 82
3.3.1. Phong tục 82
3.2.2. Tập quán ăn, mặc, ở, đi lại 92
KẾT LUẬN 118
TÀI LIỆU KHẢO SÁT 122
TÀI LIỆU THAM KHẢO 124
HỌC VIÊN VÕ VĂN THÀNH
Tên đề tài: “Văn hóa Nam Bộ qua tác phẩm của nhà văn Sơn Nam”
Hướng dẫn khoa học: TS. Lý Tùng Hiếu
Hội đồng chấm luận văn gồm:
Chủ tịch: PGS.TS. Phan Thu Hiền (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM)
Thư ký: TS. Phú Văn Hẳn (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM)
Phản biện 1: TS. Nguyễn Văn Hiệu (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM)
Phản biện 2: TS. Đậu Ánh Tuyết (Trường ĐH Văn hóa TPHCM)
Ủy viên: TS. Lý Tùng Hiếu (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM)
Điểm trung bình: 9,3
Bố cục luận văn:
DẪN NHẬP 4
1. Lý do chọn đề tài 4
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề 4
3. Mục đích, đối tượng và phạm vi nghiên cứu 7
4. Phương pháp nghiên cứu và nguồn tư liệu 8
5. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của đề tài 8
6. Cấu trúc luận văn 9
CHƯƠNG I: NHÀ VĂN SƠN NAM – THÂN THẾ VÀ SỰ NGHIỆP 11
1.1. Tiểu sử Sơn Nam 11
1.2. Sự nghiệp sáng tác văn học và biên khảo của Sơn Nam 15
1.2.1. Tác phẩm Sơn Nam phân theo thể loại 23
1.2.2. Tác phẩm Sơn Nam phân loại theo nội dung: 25
1.3. Tiểu kết 29
CHƯƠNG II: VĂN HÓA VẬT THỂ CỦA VÙNG ĐẤT NAM BỘ TRONG TÁC PHẨM CỦA SƠN NAM 33
2.1. Văn hóa mưu sinh 33
2.2. Văn hóa ẩm thực 44
2.3. Văn hóa trang phục 58
2.4. Văn hóa cư trú 64
2.5. Văn hóa giao thông 70
2.6. Tiểu kết 73
CHƯƠNG III: VĂN HÓA PHI VẬT THỂ CỦA VÙNG ĐẤT NAM BỘ TRONG TÁC PHẨM SƠN NAM 76
3.1. Văn hóa tổ chức cộng đồng 76
3.2. Văn hóa tín ngưỡng 84
3.3. Văn hóa phong tục 93
3.4. Văn hóa lễ hội 101
3.5. Văn hóa nghệ thuật 104
3.5. Tiểu kết 123
KẾT LUẬN 126
PHỤ LỤC 132
Tài liệu khảo sát 137
Tài liệu tham khảo 139
HỌC VIÊN ĐINH THIỆN PHƯƠNG
Tên đề tài: “Vấn đề người phụ nữ phóng đãng trong văn hóa Công giáo”
Hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Trương Văn Chung
Hội đồng chấm luận văn gồm:
Chủ tịch: PGS.TS. Phan Thị Thu Hiền (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM)
Thư ký: TS. Phú Văn Hẳn (Viện phát triển bền vững vùng Nam Bộ)
Phản biện 1: TS. Nguyễn Xuân Nghĩa (Trường ĐH Mở TPHCM)
Phản biện 2: TS. Trần Ngọc Khánh (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM)
Ủy viên: PGS.TS. Trương Văn Chung (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM)
Điểm trung bình: 8,6
Bố cục luận văn:
LỜI NÓI ĐẦU 3
MỞ ĐẦU 5
1. Lý do chọn đề tài 5
2. Mục đích nghiên cứu 6
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 6
4. Lịch sử vấn đề 7
5. Phương pháp nghiên cứu 12
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài 13
7. Cấu trúc Luận văn 13
CHƯƠNG 1: CÁC VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG 15
1.1 Các khái niệm cơ bản 15
1.1.1 Văn hóa 15
1.1.2 Công giáo và văn hóa Công giáo 16
1.1.3 Thuật ngữ “Phóng đãng” 22
1.2 Cơ sở xã hội 25
1.2.1 Bối cảnh chính trị, kinh tế, xã hội thời Kitô giáo xuất hiện 25
1.2.2 Người phụ nữ trong đế chế La Mã và Giáo hội Kitô giáo sơ khai 29
1.3 Cơ sở lý luận 32
1.3.1 Triết học Kitô giáo về “Tội tổ tông” 32
1.3.2 Triết lý Cứu Thế của Kitô giáo 35
1.3.3 Phụ nữ phóng đãng trong Kinh thánh và Tông thư của các Giáo hoàng 37
CHƯƠNG 2: NHẬN THỨC VỀ NGƯỜI PHỤ NỮ PHÓNG ĐÃNG CỦA VĂN HÓA CÔNG GIÁO 42
2.1 Cái nhìn hai chiều về người phụ nữ phóng đãng 42
2.1.1 Phụ nữ phóng đãng như một sự xấu xa 42
2.1.2 Phụ nữ phóng đãng như một sự ưu tiên cứu độ 46
2.2 Nguyên nhân hình thành cái nhìn hai chiều 55
2.3 Cái nhìn hai chiều trong so sánh với một số Tôn giáo khác 59
2.4 Dấu ấn của cái nhìn hai chiều 69
2.4.1 Trong Văn học 69
2.4.2 Trong nghệ thuật 77
2.5 Tiểu kết chương 2 96
CHƯƠNG 3: ỨNG XỬ VỚI NGƯỜI PHỤ NỮ PHÓNG ĐÃNG CỦA VĂN HÓA CÔNG GIÁO 97
3.1 Trong chuẩn mực đạo đức 97
3.2 Trong các nghi lễ 107
3.3 Trong thực tế 114
3.4 Tiểu kết chương 3 125
KẾT LUẬN 128
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 132
HỌC VIÊN NGUYỄN THANH TÙNG
Tên đề tài: “Văn hóa du mục trong Cựu ước”
Hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Trương Văn Chung
Hội đồng chấm luận văn gồm:
Chủ tịch: PGS.TS. Nguyễn Tri Nguyên (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM)
Thư ký: TS. Phú Văn Hẳn (Viện phát triển bền vững vùng Nam Bộ)
Phản biện 1: TS. Trần Hồng Liên (Viện phát triển bền vững vùng Nam Bộ)
Phản biện 2: TS. Nguyễn Văn Hiệu (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM)
Ủy viên: PGS.TS. Trương Văn Chung (Trường ĐH KHXH&NV – ĐHQG TP.HCM)
Điểm trung bình: 9,5
Bố cục luận văn:
DẪN NHẬP 5
1. Lý do chọn đề tài 5
2. Mục đích nghiên cứu 5
3. Lịch sử vấn đề 5
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 12
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn 14
6. Phương pháp nghiên cứu và nguồn tư liệu 14
7. Bố cục luận văn 15
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG 16
1.1. Khái quát về văn hóa du mục 16
1.2. Khái quát về Cựu Ước 21
1.3. Văn hóa Do Thái trong bối cảnh kinh tế, chính trị và xã hội thời Cựu Ước (TK XIX – TK I tr.CN) 28
1.3.1. Tiến trình văn hóa Do Thái 28
1.3.2. Những đặc điểm cơ bản của văn hóa du mục của người Do Thái 34
Tiểu kết chương 1 35
CHƯƠNG 2: NHẬN THỨC CỦA NGƯỜI DU MỤC DO THÁI
TRONG CỰU ƯỚC 37
2.1. Nhận thức về Thượng đế 37
2.1.1. Thiên Chúa – Đấng sáng tạo duy nhất 37
2.1.2. Thiên Chúa – Người dẫn đường và Người đồng hành 40
2.2. Nhận thức về con người 44
2.3. Nhận thức về thế giới tự nhiên 50
2.3.1. Những ảnh hưởng của đời sống du mục trong nhận thức về thế giới
tự nhiên 50
2.3.2. Tính duy lý trong nhận thức về thế giới tự nhiên 53
Tiểu kết chương 2 65
CHƯƠNG 3: CÁC THIẾT CHẾ XÃ HỘI VÀ CÁC QUAN HỆ XÃ HỘI
CỦA NGƯỜI DU MỤC DO THÁI TRONG CỰU ƯỚC 67
3.1. Các thiết chế xã hội của người du mục Do Thái trong Cựu Ước 67
3.1.1. Sự hình thành nhà nước và quốc gia dân tộc 67
3.1.2. Sự phân công lao động trong xã hội và hình thành chế độ tư hữu 73
3.1.3. Sự hình thành các thiết chế tôn giáo 75
3.2. Các quan hệ xã hội của người du mục Do Thái trong Cựu Ước 78
3.2.1. Quan hệ giữa con người và quyền lực xã hội 78
3.2.2. Quan hệ giữa các cá nhân trong phạm vi gia đình và bộ tộc 81
3.2.3. Quan hệ với các dân tộc khác 88
Tiểu kết chương 3 92
KẾT LUẬN 94
TÀI LIỆU THAM KHẢO 97
PHỤ LỤC 103
1. Bảng đối chiếu tên các sách trong Cựu Ước (tiếng Anh, phiên âm tiếng Việt hoặc Việt hóa và viết tắt) 104
2. Khái quát về Sử thi Gilgamesh 107
3. Bản đồ các dân tộc thời Cựu Ước 110
4. Bản đồ cuộc xuất hành của người Do Thái từ Ai Cập đến Canaan –
miền đất hứa 111
5. Bản đồ Do Thái cổ sau cuộc chinh phục của 12 chi tộc
(khoảng TK XIII tr.CN) 112
6. Bản đồ Do Thái thời vua David và Solomon (khoảng năm 1000 -
925 tr.CN) 113
