logo

  • Trang chủ
  • Giới thiệu
    • Thư ngỏ
    • Khái quát về Trung tâm
    • Nhân lực Trung tâm
      • Thành viên Trung tâm
      • Cộng tác viên
    • Giới thiệu Khoa Văn hóa học
      • Khái quát về Khoa
      • Nhân lực của Khoa
  • Tin tức
    • Tin nhà (Trung tâm)
    • Tin ngành
    • Tin liên quan
  • Đào tạo - Huấn luyện
    • Các chương trình
    • Tổ chức và Hiệu quả
    • Đào tạo ở Khoa VHH
      • Chương trình đào tạo
      • Kết quả đào tạo
  • Nghiên cứu
    • Lý luận văn hóa học
      • LLVHH: Những vấn đề chung
      • VHH: Phương pháp nghiên cứu
      • VHH: Các trường phái - trào lưu
      • Loại hình và phổ quát văn hóa
      • Các bình diện của văn hóa
      • Văn hóa học so sánh
      • Vũ trụ quan phương Đông
      • Văn hóa và phát triển
      • VHH và các khoa học giáp ranh
    • Văn hóa Việt Nam
      • VHVN: Những vấn đề chung
      • Văn hóa cổ-trung đại ở Viêt Nam
      • Văn hóa các dân tộc thiểu số
      • Văn hóa Nam Bộ
      • Văn hóa nhận thức
      • Văn hóa tổ chức đời sống tập thể
      • Văn hóa tổ chức đời sống cá nhân
      • Văn hóa ứng xử với môi trường tự nhiên
      • Văn hóa ứng xử với môi trường xã hội
    • Văn hóa thế giới
      • VH Phương Đông: Những vấn đề chung
      • VH Phương Tây: Những vấn đề chung
      • Quan hệ văn hóa Đông - Tây
      • Văn hóa Trung Hoa và Đông Bắc Á
      • Văn hóa Đông Nam Á
      • Văn hóa Nam Á và Tây Nam Á
      • Văn hóa châu Âu
      • Văn hóa châu Mỹ
      • Văn hóa châu Phi và châu Úc
    • Văn hóa học ứng dụng
      • VHƯD: Những vấn đề chung
      • VHH nghệ thuật
      • Văn hóa đại chúng
      • Văn hóa giao tiếp
      • Văn hóa du lịch
      • Văn hóa đô thị
      • Văn hóa kinh tế
      • Văn hóa quản trị
      • Văn hóa giáo dục - khoa học
    • Tài liệu phổ cập VHH
      • Văn hóa Việt Nam
      • Văn hóa thế giới
      • VHH ứng dụng
    • Tài liệu tiếng nước ngoài
      • Theory of Culturology
      • Vietnamese Culture
      • Applied Culturology
      • Other Cultures
      • 中文
      • Pусский язык
    • Thư Viện Số (Sách - Ảnh - Video)
      • Tủ sách Văn hoá học
      • Thư viện ảnh
      • Thư viện video
    • Các nhà văn hóa học nổi tiếng
  • Tiện ích
    • Dịch vụ Văn hóa học
    • Dịch vụ ngoài VHH
    • Trợ giúp vi tính
    • Từ điển Văn hóa học
    • Thư viện TT và Khoa
    • Tổng mục lục website
    • Tủ sách VHH Sài Gòn
    • Giải đáp thắc mắc
  • Thư giãn VHH
    • Văn chương Việt Nam
    • Văn chương nước ngoài
    • Nghệ thuật Việt Nam
    • Nghệ thuật thế giới
    • Hình ảnh vui
    • Video vui
  • Diễn đàn
  • Liên hệ
  • Trang chủ
  • Nghiên cứu
  • Văn hóa thế giới
  • Văn hóa châu Phi và châu Úc
Sunday, 20 April 2008 17:47

Kiến Văn. Một vài nét về thổ dân Aborigines của Úc

Người post bài:  TT VHH

MỘT VÀI NÉT VỀ THỔ DÂN ABORIGINES CỦA ÚC

 

Kiến Văn

Danh từ “Aborigines” được chuyển từ tiếng Latin với ý nghĩa “từ thuở ban đầu” (from the beginning), do người da trắng Âu Châu dùng để chỉ người thổ dân Úc Châu.

Kể từ sau ngày đầu tiên lịch sử da trắng của Úc Ðại Lợi, Ngày 29 Tháng 4 Năm 1770, khi chiếc tàu “Endeavour” chở 94 thủy thủ do thuyền trưởng James Cook của Anh Quốc chỉ huy tiến vào và bỏ neo ở vịnh “botany bay”, thì sự tiếp cận giữa người da trắng và thổ dân Úc cũng bắt đầu từ đó. Ðây cũng đánh dấu thời điểm mà người thổ dân Úc bị mất chủ quyền đất đai khi thuyền trưởng James Cook đặt tên cho vùng đất ông ta đặt chân lên đầu tiên là vùng “đất mới” (New Land) sau đổi thành miền Nam mới của xứ Wales (New South Wales) cho đến ngày nay. Thuyền trưởng James Cook cũng đã ra lệnh cho thủy thủ đoàn của ông ta cấm lá cờ Anh Quốc và tuyên bố miền đất mới khám phá là thuộc địa của Ðế Quốc Anh.

Cho đến năm 1779 khi chính phủ Anh Quốc quyết định rằng họ cần một thuộc địa (penal colony) để lưu đày tội phạm thì ông John Banks, người đã từng tháp tùng theo thuyền trưởng James Cook tìm ra Úc Ðại Lợi, đã đệ trình ý kiến lên là nên dùng thuộc địa mới Australia cho chương trình.

Vào Ngày 13 Tháng 5 Năm 1787, dưới quyền chỉ huy của thuyền trưởng Arthur Phillip, một hải thuyền đoàn gồm 11 chuyến tàu đã xuất phát từ Anh Quốc và trực chỉ Úc Ðại Lợi. Với sự trang bị lương thực và hàng hóa cho 2 năm, đoàn hải thuyền đã bao gồm 759 tội phạm bị xử lưu đày, cộng thêm lính canh, thủy thủ đoàn, tất cả là 1530 người; họ đã đến Úc sau 8 tháng hải hành.

Khi đến vịnh “Botany bay” thì thuyền trưởng Arthur Phillip nhận thấy vùng đất không thích hợp cho việc định cư dài lâu cho nên ông đã cho hải thuyền đoàn di chuyển lên đến cảng Jackson (Port Jackson) nay là thành phố Sydney nổi tiếng của Úc Ðại Lợi.

Một điều đáng chú ý là chính phủ Anh Quốc chỉ bắt đầu chở tội phạm đến Úc Châu sau khi họ mất các thuộc địa ở Mỹ (America) vào năm 1776 (sau ngày Mỹ dành độc lập từ Anh Quốc). Trước đó thì Mỹ quốc vẫn là nơi chính mà Anh Quốc gởi các tội phạm đi lưu đày. Cho nên khi cho rằng Úc Châu mới là nơi các tội phạm của Anh Quốc được gởi đến thì không chính xác cho lắm. Ðến năm 1868 thì có tất cả là 160,000 tội phạm đã được đưa đến Úc châu, và ở thời đó dân Anh chỉ cần ăn cắp một mẩu bánh mì thôi thì cũng đã hội đủ điều kiện để đi Úc Châu.

Trở về với người thổ dân “Aborigines” thì thân phận của họ dưới quyền thuộc địa của Anh Quốc cũng không khác gì với thổ dân “Da Ðỏ” bên Mỹ. Khi người Anh da trắng đến thì họ tuyên bố thềm lục địa mới là nơi chưa có người ở, “terra nullius” (uninhabited by humans), và họ có quyền làm chủ đất đai theo ý muốn và nhu cầu của họ. Rồi thì thổ dân Aborigines bị xua đuổi đi ra khỏi những vùng đất họ đang sinh sống, thánh địa của họ bị phá hủy, con cái của họ bị tước đi để được học làm người văn minh (civilised), và sự áp bức và giết chóc cũng không nằm ngoài những phương trình thuộc địa hóa của những đế quốc thời bấy giờ.

Sự áp bức và giết chóc được tiếp diễn đến đầu thế kỷ 20, và người ta ước lượng rằng dân số của thổ dân Aborigines cũng bị thuyên giảm kể từ ngày họ tiếp cận với dân da trắng. Từ con số khoảng 300,000 đến 1,000,000 nay chỉ còn lại khoảng 60,000 khắp nước Úc.

Mặc dầu đạo luật Công Dân Úc (Australian Citizenship Act) được thông qua và ban hành vào năm 1949, mãi đến năm 1967 thì thổ dân Úc Aborigines mới được quyền đi bầu. Trong những năm về sau thì những chính sách đối với thổ dân Aborigines có phần tiến triển khả quan hơn, đặc biệt là phán quyết Mabo (Mabo Ruling) được toà tối cao thượng thẩm của Úc Châu (The High Court of Australia (Supreme Court)) công bố vào năm 1992. Phán quyết Mabo đã bãi bỏ chính sách “terra nullius” và công nhận rằng người thổ dân Aborigines là những người đầu tiên đến Úc Ðại Lợi. Sau khi phán quyết Mabo được công bố, một số chính phủ tiểu bang của Úc Ðại Lợi đã nhượng bộ và trả lại một số đất đai được coi như là thánh địa của người thổ dân Aborigines.

Theo sử sách thì người thổ dân Aborigines đến Úc định cư từ Á Châu khoảng 60,000 năm về trước bằng những phương tiện đi trên nước, và có lẽ vào lúc mực nước biển còn thấp khi các lục địa Á Châu và Úc Châu còn đang nối liền với nhau. Thổ dân Úc có hơn 200 ngôn ngữ khác nhau và phần nhiều thổ dân Úc biết nói hai ngôn ngữ hoặc nhiều ngôn ngữ khác nhau.

Sinh hoạt chính của thổ dân Aborigines là săn bắn và thu lượm hoa quả. Bỡi vì họ không dựa vào trồng trọt và chăn nuôi để làm phương tiện chính cho cuộc sống cho nên họ thường luôn di động đến những nơi thiên nhiên cung cấp nguồn thức phẩm cho họ. Và cũng vì thế, để giúp cân bằng dân số với nguồn thực phẩm giới hạn của thiên nhiên, họ đã chia thành từng nhóm nhỏ tản mác mọi phương để kiếm ăn. Khi nguồn thực phẩm dồi dào và cho phép thì trong một năm họ có thể tụ tập lại với nhau nhiều lần để mà hội hè hoặc tổ chức những nghi lễ theo tập tục. Thông thường thì những lần tụ tập như thế có thể kéo dài từ 2 đến 3 tuần.

ImageTrước khi người da trắng xuất hiện thì người thổ dân có hai phương hướng sinh hoạt rõ rệt. Ở những vùng đất phì nhiêu gần nguồn nước, họ thường lập những trại tập trung để có những sự quan hệ huyền thoại (mythological associations) với niềm tin của họ. Ðối với những vùng đất rộng lớn và khô khan gần sa mạc thì họ chia thành từng tổ gia đình nhỏ di chuyển từ giếng nước này đến giếng nước khác (waterhole to waterhole) trên những con đường đã được họ biết đến và quen thuộc.

ImageNgười Aborigines tin rằng thế giới được sáng tạo và đặt ở trung tâm của một giấc mơ đang tiếp diễn (Dreaming), hoặc là trong thời gian mộng mị (Dreamtime). Một khái niệm dùng để trình bày quá khứ, hiện tại, tương lai, và bao gồm tất cả phương diện của cuộc sống hàng ngày. Trong giấc mơ đang tiếp diễn này, tất cả sự phì nhiêu màu mở, sức mạnh tâm linh, đều được giữ kín bỡi các linh thần (Dreaming beings) và họ sẽ tự động ban cho vào thế giới nhân loại nếu nhân loại biết đi theo những dấu chân của họ. Cho nên những lễ lạc cho các thần linh cần được tiếp diễn để sức sống luôn được ban cho không ngừng. Và trong những ngày lễ lạc như thế, các linh hồn (spirit beings) thường được dùng làm phương tiện chuyển kiến thức mới vào xã hội của nhân loại. Và cũng từ những giấc mơ hoặc từ những tiềm thức, con người sẽ tiếp xúc với thế giới thần linh để lấy được thêm sức mạnh.

Vào ngày 14 Tháng 7 Năm 1995, thổ dân Úc Aborigines đã chọn và dùng một lá cờ tiêu biểu cho sắc dân của họ . Lá cờ này được một hoạ sĩ thổ dân tên là Harold Thomas thiết kế và chọn màu. Trên nền lá cờ có hai sọc đen và đỏ, giữa là ánh mặt trời màu vàng.

Màu đen tượng trưng cho con người.

Màu vàng tượng trưng cho mặt trời và những đấng tối cao ban cho cuộc sống.

Màu đỏ tượng trưng cho sự đổ máu và đấu tranh của thổ dân với người Âu Châu.

Tuy danh từ “Aborigines” hoặc “Aboriginal” vẫn là những từ chính được dùng để chỉ người thổ dân Úc, đa số các thổ dân Úc rất ghét các từ này bởi vì họ cho rằng đó là sự đặt để của dân da trắng và nhắn nhủ những cái nhìn văn hoá sai lệch và tiêu cực cho họ. Vì thế họ đã chọn một danh từ có cùng nghĩa “thổ dân Úc” là “koori”. Dầu vậy danh từ “koori” cũng chưa được thống nhất và xài rộng rãi trong các cộng đồng thổ dân trên Úc. Chỉ có hai tiểu bang New South Wales và Victoria thì danh từ này khá được thông dụng.

Nguồn : tvvn.org

Lên trên

Cùng chủ đề

  • Nguyễn Thị Tuyến. Đời sống của tộc người Surma ở Ethiopia

  • Diane Moon. Nghệ thuật dệt sợi của thổ dân Australia

  • Lê Bích Ngọc. Phong tục tập quán ở một số nước châu Phi

  • Vũ Tuyết Loan. Tôn giáo trong chính sách đa văn hóa ở Australia

  • Đặng Ngọc Khoa. Solomon trong mắt một người Việt thẻ xanh

Thông báo

Tư vấn khoa học và kỹ năng nghiên cứu…

Tủ sách văn hoá học Sài Gòn

  • Thư viện ảnh
  • Thư viện video
  • Tủ sách VHH

Phóng sự ảnh: Toạ đàm khoa học: Xây dựng…

Hình ảnh văn hóa Tết xưa (sưu tầm)

Phóng sự ảnh: Lễ hội truyền thống VHH 2011

Phóng sự ảnh Lễ hội truyền thống VHH 2010

Thành phố Sankt-Peterburg, Nga

Bộ ảnh: Việt Nam quê hương tôi 2

Tranh Bùi Xuân Phái

Bộ tem tượng Phật chùa Tây Phương

Bộ ảnh: Đá cổ Sapa

Bộ ảnh: Phong cảnh thiên nhiên

Bộ ảnh: Việt Nam quê hương tôi

"Biển, đảo Việt Nam - Nguồn cội tự bao đời":…

Con dê trong văn hóa và văn hóa Việt Nam

Văn hóa Tết ở Tp.HCM (Chương trình truyền…

Văn hóa Tp. HCM: Một năm nhìn lại và động…

Phong tục Tết cổ truyền của người Nam Bộ

Bánh tét và Tết phương Nam

Con ngựa trong văn hóa và văn hóa Việt Nam

Điện Biên Phủ - Cuộc chiến giữa hổ và voi

Nhìn lại toàn cảnh thế giới từ 1911-2011…

Tọa độ chết - một bộ phim Xô-Việt xúc động…

Video: Lễ hội dân gian Việt Nam

Văn hoá Việt từ phong tục chúc Tết

Văn hoá Tết Việt qua video

Tết ông Táo từ góc nhìn văn hoá học

“Nếp nhà Hà Nội” trên “Nhịp cầu vàng”: tòa…

Văn hóa Thăng Long - Hà Nội qua video: từ…

Hướng về 1000 năm TL-HN: Xem phim “Tử Cấm…

Hướng về 1000 năm TL-HN: Người Thăng Long…

Phim "Chuyện tử tế" – tập 2 (?!) của “Hà…

Default Image

Hướng về 1000 năm TL-HN: "Chuyện tử tế" -…

Sách “Di sản Ấn Độ trong văn hóa Việt Nam”

Nguyễn Văn Bốn. Tín ngưỡng thờ Mẫu của người…

Sách: Quản lý và khai thác di sản văn hóa…

Hồ Sĩ Quý. Con người và phát triển con người

Alonzo L. Hamby. Khái quát lịch sử Mỹ. Phần 3

Alonzo L. Hamby. Khái quát lịch sử Mỹ. Phần 2

Alonzo L. Hamby. Khái quát lịch sử Mỹ. Phần 1

Hồ Sỹ Quý. Tiến bộ xã hội: một số vấn đề về…

Hồ Sỹ Quý. Về Giá trị và Giá trị Châu Á (Phụ…

Hồ Sỹ Quý. Về Giá trị và Giá trị Châu Á…

Hồ Sĩ Quý. Về Giá trị và Giá trị Châu Á…

Sách: Chuyên đề Văn hoá học

Sách: Một số vấn đề về hệ giá trị Việt Nam…

FitzGerald. Sự bành trướng của Trung Hoa…

Hữu Đạt. Đặc trưng ngôn ngữ và văn hoá giao…

Sống chụ son sao (Tiễn dặn người yêu)

Gs. Mai Ngọc Chừ. Số phận & Tâm linh

Trần Văn Cơ. Những khái niệm ngôn ngữ học…

Đoàn Văn Chúc. Văn hóa học (Phần 3 - hết)

Đoàn Văn Chúc. Văn hóa học (Phần 2)

Các nhà VHH nổi tiếng

Julian Haynes Steward

Wen Yi'duo (Văn Nhất Đa)

Leslie Alvin White

Huang Wen'shan (Hoàng Văn Sơn)

Radcliff-Brown, Alfred Reginald

Sapir, Edward

Margaret Mead

Thăm dò ý kiến

Bạn thích cuốn "Cơ sở văn hoá VN" của tác giả nào nhất?

Chu Xuân Diên - 4.8%
Lê Văn Chưởng - 0.9%
Trần Diễm Thuý - 1%
Trần Ngọc Thêm - 37.4%
Trần Quốc Vượng - 53%
The voting for this poll has ended on: 26 06, 2020

Tổng mục lục website

tong muc luc

Tủ sách VHH Sài Gòn

tu sach VHH SG

Thống kê truy cập

  • Đang online :
  • 102
  • Tổng :
  • 3 8 1 8 1 2 6 6
  • Đại học quốc gia TPHCM
  • Đại học KHXH&NV
  • Tran Ngoc Them
  • T.c Văn hóa-Nghệ thuật
  • Tc VHDG
  • Viện NCCN
  • Khoa Văn hóa học
  • Khoa Đông phương học
  • Phòng QLKH
  • Khoa Việt Nam học
  • Khoa Hàn Quốc học
  • BM Nhật Bản học
  • Khoa Văn học - Ngôn ngữ
  • Khoa triết học
  • Khoa Quan hệ quốc tế
  • Khoa Xã hội học
  • Bảo tàng Lịch sử - Văn hóa
  • viettems.com
  • myfaifo.com
Previous Next Play Pause

vanhoahoc.vn (các tên miền phụ: vanhoahoc.edu.vn ; vanhoahoc.net)
© Copyright 2007-2015. Bản quyền thuộc Trung tâm Văn hóa học Lý luận và Ứng dụng, Trường Đại học KHXH & NV - ĐHQG Tp. HCM
ĐT (028) 39104078; Email: ttvanhoahoc@hcmussh.edu.vn; ttvanhoahoc@gmail.com. Giấy phép: số 526/GP-BC, do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp ngày 27-11-2007
Ghi rõ nguồn vanhoahoc.vn khi phát hành lại các thông tin từ website này.

Website được phát triển bởi Nhà đăng ký tên miền chính thức Việt Nam trực thuộc Trung Tâm Internet VNNIC.

Văn hóa châu Phi và châu Úc