Nhạc Boléro hiện nay ở Nam Bộ xuất phát từ hai nguồn chính là tộc Romani (thuộc Ấn Độ) và người Moor (thuộc Ả Rập và châu Phi), sau quá trình di cư vì nhiều lý do họ hợp lại và tạo nên nền âm nhạc chung. Bản nhạc Boléro đầu tiên được hình thành bởi Pepe Sanchez (1885) – một người Cuba – với nhịp vỗ tay và giậm chân (vẫn chưa sử dụng nhạc cụ).
Nhà nghiên cứu Trần Thị Vĩnh Tường (hiện sinh sống tại Mỹ) đưa ra nhiều tư liệu hình ảnh và thông tin từ quá trình nghiên cứu lâu dài về Boléro - Ảnh: Ngọc Mỹ
Đối với nhạc Boléro ở Nam Bộ, nhà nghiên cứu Vĩnh Tường cho rằng Xóm Đêm (một sáng tác của nhạc sĩ Phạm Đình Chương) là ca khúc Boléro đầu tiên. Thời kỳ đầu, dòng nhạc Boléro với ảnh hưởng của nhạc Nam Mỹ vào Việt Nam chỉ xuất hiện ở những trung tâm văn hóa lớn thuộc Pháp. Boléro phát triển nở rộ ở Sài Gòn để phục vụ nhu cầu khiêu vũ tại các vũ trường. Thời điểm này, Boléro được gọi là "nhạc vàng", không chỉ để thể hiện vị thế trong lòng người hâm mộ mà còn chỉ một thực tế là nhiều giọng ca nổi tiếng được trả cát-xê (tiền thù lao) bằng vàng để biểu diễn.
Nói về sự phát triển của Boléro hiện nay, diễn giả cho rằng nên cải tiến nội dung và tinh thần của nhạc theo hướng bớt bi lụy hơn, để Boléro không còn bị áp đặt những ấn tượng không tích cực như trước đây. Giữa bối cảnh nhiều tranh cãi xuất hiện trên các phương tiện truyền thông đại chúng về Boléro, ngài Tổng lãnh sự danh dự Phần Lan - Phùng Anh Tuấn - bày tỏ quan điểm tôn trọng sự khác biệt: “Tôi cho rằng không cần phải phân trần hay làm rõ Bolero có hay không, có đẳng cấp không và cũng không nên thay đổi điều gì, sự tranh cãi đó là không cần thiết và nhiều câu hỏi đặt ra rất ấu trĩ. Thay vào đó hãy học cách chấp nhận cảm quan khác biệt của mỗi người khi bắt đầu tranh cãi”.
Một học giả khác tham gia chương trình cũng đồng quan điểm: “Sản phẩm văn hóa nếu có giá trị sẽ tồn tại được và ngược lại. Chúng ta không nên tranh cãi cũng như phân biệt vùng miền hay chính trị hóa Boléro, là một người gốc Bắc yêu thích Boléro tôi cho rằng dòng nhạc này đang lan tỏa mạnh mẽ chứ không còn riêng ở miền Nam”.
"Nhiều bạn trẻ tham dự đang học các ngành không hề liên quan đến âm nhạc nhưng vẫn kiên nhẫn tìm hiểu, chứng tỏ Bolero vẫn còn sức sống và sẽ tồn tại lâu bền" - TS. Phan Anh Tú phát biểu - Ảnh: Hiếu Tiên
TS. Phan Anh Tú – Giám đốc Trung tâm Văn hóa Lý luận và Ứng dụng, đơn vị tổ chức chương trình cho biết: hiện dòng nhạc Boléro đang được phục hưng mạnh mẽ nhờ tính gợi nhớ quê hương và những giá trị tinh thần tốt đẹp, giới trẻ cũng ngày càng yêu thích dòng nhạc này, đó là lý do trung tâm chọn đề tài về Boléro để tổ chức chương trình.
Bạn Nguyễn Anh Dũng – sinh viên năm nhất khoa Ngữ văn Tây Ban Nha – chia sẻ: “Tuy không phải đam mê nhưng những bài hát Boléro là một phần quan trọng trong cuộc sống của mình, vì nó gắn bó với cả tuổi thơ, gợi nhớ về gia đình và về người ba đã mất của mình. Ngày nhỏ, ba hay bật mấy bài nhạc “sến” này nghe, kể những câu chuyện về nó, thành ra giờ mỗi lần nghe mình đều nhớ ba và gia đình”.
Tọa đàm "Boléro, di sản âm nhạc trong dòng chảy văn hóa của cư dân Nam Bộ" đã giúp người tham dự hiểu rõ hơn lịch sử của dòng nhạc Boléro, nhất là những đề xuất trong việc phát triển dòng nhạc quen thuộc của người Việt hiện nay.
Nguồn: http://hcmussh.edu.vn
