Chủ đề: Ganga và thế giới ngoài sông Hằng: sự ảnh hưởng của nền văn minh Ấn Độ ở Đông Nam Á, trường hợp Campuchia (Ganga and its outer world: the influence of Indian civilization in Southeast Asia, the case of Cambodia)

Diễn giả: GS. Filippi Jean – Michel, Đại học Hoàng gia Phnom Penh (Royal University of Phnom Penh)

Thời gian: 8g30 thứ Bảy, ngày 26/8/2017

Địa điểm: Phòng D102, 10-12 Đinh Tiên Hoàng, Q. 1, TP.HCM

Trong buổi tọa đàm này, diễn giả Jean – Michel sẽ trình bày những cứ liệu khoa học về mối quan hệ thương mại, văn hóa giữa Ấn Độ và Đông Nam Á trong những thế kỷ đầu Công Nguyên. Bối cảnh thương mại và chính trị thế giới đã tác động trực tiếp đến quan hệ bộ ba đế chế Ấn Độ, La Mã và Trung Hoa trong giai đoạn đầu Công Nguyên đã buộc Ấn Độ phải mở con đường giao thương sang Đông Nam Á. Trong đó nguồn nguyên liệu vàng ở Đông Nam Á được thương nhân người Ấn nhập khẩu về Ấn Độ để thay thế cho nguồn vàng của đế quốc La Mã đã bị cấm xuất khẩu.

Mối quan hệ thương mại, văn hóa và ngoại giao giữa Ấn Độ và Đông Nam Á được tiếp nối vững chắc bằng sự ra đời của quốc gia đầu tiên ở Đông Nam Á. Học thuyết chính trị của đạo Bà La Môn (Brahmanism) đã được tầng lớp vua chúa vận dụng thiết thực trong quá trình xây dựng những triều đại phong kiến chịu ảnh hưởng nền văn hóa Ấn Độ. Cư dân Đông Nam Á đã tiếp nhận những khái niệm mới về chính trị, tôn giáo và nhà nước thiêng, các biểu tượng tôn giáo cùng học thuyết vũ trụ luận Ấn Độ đã được biểu tượng hóa bằng cảnh quan của môi trường bản địa, trong đó ngọn núi thiêng, dòng sông thiêng và kinh đô thiêng là bộ ba biểu tượng thể hiện cho quyền lực của một vị vua cai quản vương quốc. Sự phối hợp giữa đạo Bà La Môn và nền chính trị kiểu Ấn Độ đã nâng cao địa vị của nhà vua thành một vị thần trên trần thế, nó được các học giả Đông Nam Á gọi là thể chế thần vương (Devaraja) mà trường hợp cụ thể nhất đã diễn ra trong đế chế Angkor của Campuchia trước đây.

Sự khi suy tàn của nền văn minh Bà La Môn giáo đã được thế chỗ bởi dòng Phật giáo Nguyên Thủy (Theravada Buddhism) tại Campuchia. Tuy nhiên, sự pha trộn văn hóa giữa Phật giáo, Bà La Môn giáo và những loại hình tín ngưỡng bản địa qua nghi thức thờ cúng Luok Ta và Ye Mao ngày càng phát triển mạnh mẽ tại Campuchia đã khiến cho nền văn hóa của quốc gia này khác xa rất lớn với nguyên bản của Ấn Độ. Từ nghiên cứu của mình về nền văn hóa Đông Nam Á và Campuchia, diễn giả Jean Michel đã nêu ra kết luận rằng : “So sánh về loại hình và ý nghĩa giữa Ấn Độ và các vết tích ảnh hưởng của nó ở Đông Nam Á đã cho thấy Ấn Độ hóa không phải là một quá trình copy nguyên mẫu nền văn hóa Ấn Độ mà chính ảnh hưởng Ấn Độ ở Đông Nam Á đã khai sinh ra những nền văn minh mới mang tính cội nguồn (The comparison in terms of form and meaning between India and the remnants of its influence in SEA will show that Indianization is not a mere copy of Indian cultural institutions and that Indian influence on SEA gave birth to new and original civilizations)”.

Diễn giả báo cáo bằng tiếng Anh, có phiên dịch tiếng Việt.

Trân trọng kính mời