Trung tâm Văn hoá học Lý luận và Ứng dụng là một tổ chức nghiên cứu khoa học, do Giám đốc ĐHQG-HCM ra quyết định thành lập, trực thuộc Trường ĐHKHXH và NV và hoạt động dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Hiệu trưởng Trường ĐHKHXH và NV. Trung tâm hoạt động theo mô hình tổ chức nghiên cứu cơ bản được Nhà nước đảm bảo kinh phí hoạt động thường xuyên theo hình thức “khoán” (quy định tại khoản 3 Điều 4 Nghị định 115/2005/NĐ của Chính phủ), có tư cách pháp nhân, tự chủ về tài chính, có con dấu riêng, được mở tài khoản tại Ngân hàng và Kho bạc Nhà nước theo quy định của Pháp luật.
Tên giao dịch tiếng Anh của Trung tâmlà Centre for Theoretical and Applied Culturology (viết tắt là: CTAC), tiếng Nga là: Центр Теоретической и Прикладной Культурологии (viết tắt là: ЦТПK), tiếng Hoa giản thể là: 文化学理论与应用中心 , tiếng Hoa phồn thể là: 文化學理論與應用中心.
Trụ sở chính của Trung tâm đặt tại cơ sở I của Trường Đại học KHXH & NV (10-12 Đinh Tiên Hoàng, Quận 1, Tp. Hồ Chí Minh. Địa chỉ hộp thư điện tử (e-mail) để giao dịch là This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it..
Trên cơ sở Quyết định thành lập Trung tâm của Giám đốc ĐHQG, ngày 22-7-2011, Hiệu trưởng Trường Đại học KHXH & NV – ĐHQG Tp. HCM, PGS.TS. Võ Văn Sen đã ký Quyết định số 238/QĐ-XHNV-TCCB về việc bổ nhiệm GS.TSKH. Trần Ngọc Thêm làm Giám đốc Trung tâm Văn hoá học Lý luận và Ứng dụng:
Quá trình
Công tác chuẩn bị cho việc thành lập Trung tâm Văn hoá học Lý luận và Ứng dụng được khởi động vào ngày 07-01-2011 với việc thành lập Ban soạn thảo Đề án thành lập Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Văn hóa học do GS.TSKH. Trần Ngọc Thêm làm Trưởng ban, PGS.TS. Phạm Đình Nghiệm (Trưởng Phòng NCKH&DA) làm Thư ký, cùng PGS.TS. Phan Thu Hiền, PGS.TS. Nguyễn Tri Nguyên, và TS. Nguyễn Văn Hiệu làm Ủy viên (Quyết định thành lập của Hiệu trưởng Trường ĐHKHXH và NV số 08/QĐ-XHNV-TCHC ký ngày 7-1-2011).
Ngày 15-01-2011, tại Văn phòng Khoa Văn hóa học, Ban soạn thảo đã họp góp ý cho ver. 1 của Đề án do GS. Trần Ngọc Thêm khởi thảo.
Ngày 25-01-2011, tại phòng A001 Trường Đại học KHXH & NV đã tổ chức buổi tọa đàm lấy ý kiến chuyên gia góp ý cho ver. 2 của Đề án. GS.TS. Ngô Văn Lệ, PGS.TS. Tạ Văn Thành, GS.TS. Huỳnh Như Phương, PGS.TS. Nguyễn Văn Tiệp, PGS.TS. Hoàng Văn Việt, TS. Đinh Thị Dung đã tham gia thảo luận và góp ý một cách tích cực.
Ngày 25-02-2011, tại phòng A001, Hội đồng KH&ĐT Trường Đại học KHXH & NV dưới sự chủ trì của PGS.TS. Võ Văn Sen - Chủ tịch Hội đồng, với sự có mặt của 25 thành viên, đã họp góp ý và thông qua ver. 3 của Đề án thành lập Trung tâm.
Ngày 15-3-2011, Trường Đại học KHXH & NV đã trình lên BGĐ Đại học Quốc gia Tp. Hồ Chí Minh toàn bộ hồ sơ xin thành lập Trung tâm, gồm:
1) Tờ trình của Hiệu trưởng Trường ĐHKHXH và NV về Đề án thành lập Trung tâm
2) Ver. 4 Đề án thành lập Trung tâm Văn hoá học Lý luận và Ứng dụng (tên gọi Trung tâm đã được thay đổi).
3) Biên bản họp Hội đồng Khoa học Trường ĐHKHXH và NV thông qua Đề án thành lập Trung tâm
4) Biên bản Tọa đàm lấy ý kiến chuyên gia v/v thành lập Trung tâm
5) Quyết định thành lập Ban soạn thảo Đề án thành lập Trung tâm.
Ngày 25-04-2011, tại phòng họp 409 Nhà điều hành ĐHQG-HCM, Hội đồng thẩm định Đề án đã họp để xét duyệt và thông qua Đề án thành lập Trung tâm Văn hoá học Lý luận và Ứng dụng dưới sự chủ tọa của PGS.TS. Lê Quang Minh (PGĐ ĐHQG-HCM) Chủ tịch Hội đồng, PGS.TS. Hoàng Dũng (Trưởng ban KH-CN) Phó Chủ tịch Hội đồng, GS.TS. Bùi Thế Cường (Viện PTBV vùng Nam Bộ) phản biện 1, GS.TS. Ngô Văn Lệ (Trường Đại học KHXH & NV), phản biện 2, và các ủy viên PGS.TS. Hoàng Văn Việt (TK Đông phương học Trường Đại học KHXH & NV), TS. Trương Thị Kim Chuyên (Phó Hiệu trưởng Trường Đại học KHXH & NV), ThS. Lê Trung Hiếu (Trưởng Ban TT-CB), Ông Ngô Đình Thành (Trưởng Ban KH-TC), PGS.TS. Nguyễn Thanh Nam (Phó Trưởng Ban KH-CN). Thư ký là KS. Lê Đăng Quang, chuyên viên Ban KH-CN. Khách mời của buổi họp xét duyệt Đề án có PGS.TS. Phạm Đình Nghiệm (Trưởng Phòng KH-QLDA Trường Đại học KHXH & NV) và ông Phan Thanh Định (Trưởng Phòng QT-TB Trường Đại học KHXH & NV).
Tại phiên họp, các thành viên Hội đồng thẩm định đã nhất trí cao về sự cần thiết thành lập Trung tâm; đánh giá cao tính khoa học, chặt chẽ và tính khả thi của Đề án; đồng thời đóng góp nhiều ý kiến bổ ích về các mặt. Các ý kiến này đã được tiếp nhận, chỉnh sửa và bổ sung trong Hồ sơ cuối cùng mà Trường Đại học KHXH & NV gửi lên ĐHQG-HCM vào cuối tháng 5-2011, gồm:
1. Tờ trình v/v thành lập Trung tâm Văn hoá học Lý luận và Ứng dụng của Cơ quan chủ quản
2. Ver. 5 củaĐề án thành lập Trung tâm Văn hoá học Lý luận và Ứng dụng (44 tr.)
3. Dự thảo Điều lệ Tổ chức và Hoạt động của Trung tâm (12 tr., 7 chương, 27 điều)
4. Dự thảo Quy chế Chi tiêu Nội bộ (5 tr., 4 chương, 11 điều)
5. Danh sách Nguồn nhân lực KH&CN của Trung tâm
6. Danh mục Tài sản cố định dự kiến giao cho Trung tâm
7. Kế hoạch tài chính của Trung tâm
8. Lý lịch khoa học của người lãnh đạo trung tâm
9. Bản sao bằng cấp chuyên môn nhân lực KH&CN
Riêng ý kiến góp ý của Hội đồng thẩm định về việc chỉnh sửa tên gọi Trung tâm thành “Trung tâm Văn hoá học”, cũng như thay khái niệm “văn hoá học” bằng “nghiên cứu văn hoá”, Chủ nhiệm Đề án, GS. Trần Ngọc Thêm đã làm văn bản giải trình xin phép được bảo lưu tên gọi đã đề xuất là “Trung tâm Văn hoá học Lý luận và Ứng dụng” với các lý do:
1. Trong hoàn cảnh văn hoá học là một ngành khoa học mới hình thành, xã hội hầu như chưa biết đến, tên gọi đầy đủ “Trung tâm Văn hoá học Lý luận và Ứng dụng” sẽ giúp xã hội dễ hình dung hơn về công việc của Trung tâm, giúp việc nhận diện Trung tâm trở nên dễ dàng hơn.
2. Tuy có phần dài dòng, nhưng tên gọi này cho phép nhấn mạnh vào sự khác biệt và tránh gây cảm giác chồng chéo với Khoa Văn hoá học là đơn vị rất gần gũi trong Trường mà Trung tâm có sự hợp tác chặt chẽ và toàn diện.
3. Cụm từ “Trung tâm ... Lý luận và Ứng dụng” là một tên gọi mang tính quốc tế, được sử dụng rất phổ biến trên thế giới: bằng tiếng Anh (Centre for Theoretical and Applied ...) trên Google gặp khoảng 40 triệu lần, bằng tiếng Nga (Центр Теоретической и Прикладной ...) gặp khoảng 1,56 triệu lần; bằng tiếng Trung (... 理论与应用中心) gặp khoảng 11,7 triệu lần.
4. Tên gọi “Văn hoá học” thể hiện một quan niệm, một triết lý về ngành khoa học này, nó không trùng với khái niệm “Nghiên cứu văn hoá” (Cultural Studies) và cũng được sử dụng rất phổ biến trên thế giới: tên gọi “văn hoá học” bằng tiếng Anh (Culturology) xuất hiện trên Google khoảng 513 nghìn lần, bằng tiếng Nga (Культурология) khoảng 19,6 triệu lần; bằng tiếng Trung (文化学) khoảng 16,3 triệu lần.
Nói cách khác, Hội đồng thẩm định và lãnh đạo ĐHQG-HCM hoàn toàn có thể yên tâm về sự hợp lý của các thành tố trong tên gọi “Trung tâm Văn hoá học Lý luận và Ứng dụng” và về tính quốc tế của tên gọi loại này.
Một số việc trước mắt
Trước mắt, Trung tâm phải lo một số công việc mang tính “bếp núc” như hoàn thiện văn phòng, xin khắc dấu, mở tài khoản, xin giấy phép hoạt động, v.v.
Tiếp đó, Trung tâm sẽ dần dần bổ sung nhân sự và đi vào hoạt động. Nhân sự thường trực của Trung tâm sẽ ở mức tối thiểu. Trung tâm hoạt động chủ yếu nhờ vào lực lượng cộng tác viên và mong muốn nhận được sự hợp tác nhiệt tình của các nhà khoa học, các TS, ThS văn hoá học và các ngành có liên quan, các anh chị NCS, HVCH và SV văn hoá học.
PV VHH
