Tiếng Chăm Ninh Thuận

và Bình Thuận

Tiếng Việt Trung Bộ

và Nam Bộ

Cách thức hoạt động sản xuất

blang "sân, láng"

láng

c`hak`ăc "chà gặt"

chà gặt

kađung "(lúa) cà đung"

(lúa) cà đung

karu(ng "rộng (cá)"

rộng (cá)

kruăk "(cá) rô"

(cá) rô

k`ai p`ô "cây vồ"

cây vồ

palao "đảo, cù lao"

cù lao

(pat`ai) bareng "(lúa) ?"

(lúa) bà rên

(pat`ai) ia parak "(lúa) nước-?"

(lúa) bà rịa

(pat`ai) ia patău "(lúa) nước-đá"

(lúa) bà tâu

(pat`ai) kuprauk "(lúa) ?"

(lúa) cu tró, (lúa) cổ chó

(pat`ai) ôik mưh "(lúa) nàng-vàng"

(lúa) ối mứ

(pat`ai) ôik pô "(lúa) nàng-chủ"

(lúa) ối bô

(pat`ai) p`hông "(lúa) đỏ"

(lúa) hồng ngự

(pat`ai) rai "(lúa) rụng, (lúa) rài"

(lúa) rài

pat`ang "loại đất nhiễm mặn, có muối nổi trên mặt"

cà dang (Trung Bộ)

rato(ng/ rito(ng"(cá) lòng tong"

(cá) lòng tong

ri(n "cá linh"

(cá) linh

tak`alào "bằng lăng"

thao lao

tiong"(chim) yểng"

(chim) nhồng

Cách thức ăn, mặc, ở, đi lại

chai "nhựa, tinh dầu, dầu chai"

chai, dầu chai

đuơng "dòi"

đuông (ăn đọt dừa, cau, chà là)

kađauk "đụt (mưa)"

đụt (mưa)

kakeh "cạy"

cạy (động tác chèo)

karah "nhẫn"

cà rá

klek "(cái) trách"

trách

k`ai patok "cây chống xe"

cây tó

k`e "ghe, bè, đò"

ghe

k`lah "(cái) trã"

trã

k`ok om "niêu, nồi nhỏ"

om (nồi đất nhỏ)

lôi "bơi, lội"

lội

pro(ng "lớn"

(nước) rông

p`ăk "kéo"

bác (động tác chèo)

p`lu "(cái) lu"

lu

ratăng "cà tăng"

cà tăng

thro(k"vơi, rút, ròng, rặc"

(nước) rặc

traik"(cây) dầu rái"

(cây) dầu rái

t`ăng "đứng, dừng"

(nước) nhửng

Cách thức tổ chức xã hội cổ truyền

anưk rineh"con trẻ, trẻ con"

con nít con nôi

Chăm "Chàm, Chăm"

Chàm, Chăm

(Chăm) Hroi "(Chăm) Hroi"

(người, ma, ru) Hời

(Chăm) Hroi "(Chăm) Hroi"

(thành, muối) Lồi

halai "(con) thứ hai trở đi"

(con) rạ

kachua "(con) đầu lòng"

(con) so

kamay "đàn bà, nữ, gái"

(đàn ông) gà mái

likay "đàn ông, nam, trai"

(đàn bà) lại cái

muk"bà, mụ"

mụ (Trung Bộ)

mưnuih"người"

nậu, nẩu

ông"ông"

ôông (Trung Bộ)

rak "hắc lào"

lác

takai"chân"

cẳng

Tín ngưỡng, phong tục, lễ hội

dang "thần"

dàng (trời)

patao ia "thuỷ thần"

ma da

ikan, kan "cá"

(Đại) Càn (Nam Hải Đại Vương)

PôDang Inư Nưk`ăn "Thần-Mẹ-Xứ sở, Bà Chúa Xứ"

Thiên Y A Na, Bà Chúa Xứ

Ngôn ngữ

băng "lần, lượt"

bận

bông "trắng, sạch"

(trắng, sạch) bong

bông baik "sạch sành sanh"

(sạch) bách

chăn văn "bận rộn"

xăng văng

haluh, luh "cùn, mòn"

lụt

hap "đẹt, cằn"

(già, chín) háp

kêrê kăknan "bất hòa"

ke re cắc rắc

khiăk "cháy, khét"

khét

k`alè(c "cù"

cù léc, chọc léc, thọc léc

k`amrằm "quạu quọ"

càm ràm

k`anằn "kiêu ngạo"

cà nanh

k`anik "chật, hẹp"

(chật) ních

k`at "gạt, dối, lừa"

gạt

k`inòng "giận"

(giận, tức) cành hông

k`ơng"(già) khằn"

(già) khằn

lit`i lit`ia "rề rà"

cà rịch cà tang

miêt"mãi"

miết

nek"né, tránh"

né

praih praih, kraih kraih "rỉ rả, rả rích"

lai rai

p`arằng p`arằng "mọi vật, mọi sự"

(trăm thứ) bà rằng, hằm bà lằng

rah p`ah "quanh quẩn, loanh quanh"

cà rà

ralô panôik "ba hoa, lắm chuyện"

bô lô ba la

ray"vậy"

ri (Trung Bộ)

re ro"rón rén, lân la, lò mò"

rị mọ

rik "kéo cho khít"

(khít) rịch

ri(k "cổ, xưa"

(cũ) rích

ro ro "trơn tru"

ro ro

s`ao rào"chộn rộn, xôn xao"

chạo rạo, chộn rộn

truh "trui, tôi"

trui

t`ăng săng "đứng sững"

đứng chựng

t`êh"đó, nọ, kia"

tê (Trung Bộ)

xit / axit "nhỏ, bé, tí"

(nhỏ) nhít