Lễ hội truyền thống Văn hóa học năm nay diễn ra trong bối cảnh cả nước đang hướng đến Đại lễ kỷ niệm một nghìn năm Thăng Long – Hà Nội, gợi cho những người làm công tác đào tạo, nghiên cứu văn hóa học nói riêng, những người quan tâm đến văn hóa học nói chung, có ý thức hơn về sứ mệnh nghiên cứu văn hóa học gắn liền với nghiên cứu văn hóa dân tộc, tôn vinh những giá trị đã làm nên bản lĩnh và bản sắc văn hóa dân tộc.
Đối với khoa Văn hóa học, đây cũng là mốc đặc biệt, đánh dấu chặng đường mười năm nghiên cứu và đào tạo văn hóa học tại một trong những trung tâm nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn lớn nhất cả nước: Trường ĐH KHXH-NV, ĐHQG TP. HCM.
Từ những ngày đầu tiên khi đề án mở ngành đào tạo ThS VHH được phê duyệt và đi vào đào tạo khóa đầu tiên vào năm 2000 (do BM Văn hoá Dân gian Khoa Ngữ văn – Báo chí phụ trách), nhất là với mốc năm 2002 khi BM Văn hoá học trực thuộc Trường được chính thức thành lập và GS.TSKH Trần Ngọc Thêm làm Trưởng Bộ môn, công tác đào tạo và nghiên cứu văn hóa học tại Trường ĐH KHXH-NV, ĐH QGTP.HCM không ngừng phát triển, mở rộng về quy mô, tăng cường về chất lượng, đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của xã hội. Đến năm 2007, đào tạo văn hóa học tại Trường ĐH KHXH-NV, ĐH QGTP.HCM đã hoàn thiện về cơ cấu gồm cả ba cấp: cử nhân, thạc sĩ và tiến sĩ chuyên ngành. Qua năm 2008, Bộ môn Văn hóa được nâng cấp thành Khoa Văn hóa học như một minh chứng rõ nét cho sự trưởng thành của công tác đào tạo, nghiên cứu văn hóa học và sự quan tâm của nhà trường, của ĐHQG đối với một trong những ngành có tính mũi nhọn, ngày càng khẳng định được vị trí của mình trong các ngành khoa học xã hội và nhân văn tại Việt Nam.
2010 cũng là dịp kỷ niệm 20 năm thực hiện chương trình giảng dạy Cơ sở văn hoá Việt Nam. Trước năm 1945, việc giảng dạy văn hoá Việt Nam đã được bắt đầu ở Trường Đại học Đông Dương với giáo trình Việt Nam văn hoá sử cương của cố giáo sư Đào Duy Anh (xuất bản lần đầu năm 1938). Trong những năm 1960-1970, tại Đại học Văn khoa Sài Gòn và một số trường đại học miền Nam, công việc này được tiếp tục với những bài giảng đầy tâm huyết của các giáo sư Kim Định, Lê Văn Siêu. Đến những năm 1980, tiến trình toàn cầu hóa diễn ra đã nhanh chóng, dẫn đến hệ quả là việc bảo tồn văn hóa dân tộc trở thành đối tượng quan tâm ngày càng mạnh mẽ của các dân tộc và quốc gia trên khắp thế giới.
Năm 1990, lần đầu tiên chương trình môn học Cơ sở văn hoá Việt Nam đã được xây dựng bởi GS.TSKH. Trần Ngọc Thêm – lúc đó với tư cách là Chủ tịch Hội đồng Ngữ học và Việt học của Hội đồng Liên ngành Ngoại ngữ thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo. Chương trình được thông qua ngày 25-9-1990 và đưa vào áp dụng trong hệ thống các trường, khoa ngoại ngữ trong cả nước. Từ 1995, với một số chỉnh sửa nhỏ, chương trình này được áp dụng trong hệ thống đại học đại cương của cả nước. 20 năm là quãng thời gian chưa thật dài nhưng thực sự là một chặng đường đầy ý nghĩa. Nó ghi dấu từng bước xây dựng, trưởng thành và phát triển của chương trình đào tạo về văn hoá học và văn hoá Việt Nam.
Trong công tác đào tạo và nghiên cứu, khoa Văn hóa học ĐHQG TP.HCM đặc biệt chú ý đến việc xây dựng và phát triển trường phái văn hoá học gắn liền với những vấn đề lý luận và thực tiễn của văn hóa Việt Nam, nhất là văn hóa vùng Nam Bộ. Mười năm qua đã cho thấy đây là hướng đi đúng đắn.
Về mặt đào tạo, hiện khoa đã và đang đào tạo 10 khóa cao học với tổng số 330 học viên; nhiều thạc sĩ ra trường đã khẳng định được vị trí của mình trong công tác đào tạo, nghiên cứu; góp phần khẳng định hướng đi của Khoa trong công tác đào tạo, nghiên cứu và góp phần thu hút sự quan tâm của xã hội đối với chuyên ngành văn hóa học. Khoa cũng đang đào tạo 3 khóa văn hóa học hệ cử nhân và 3 khóa hệ tiến sĩ. Số lượng thí sinh đầu vào và số lượng thí sinh trúng tuyển ở cả ba hệ đều tăng theo từng năm.
Về nghiên cứu khoa học, khoa tập trung vào những vấn đề lý luận chuyên ngành gắn với định hướng xây dựng trường phái và tập trung vào những vấn đề thực tiễn của văn hóa Việt Nam nói chung, văn hóa Nam Bộ nói riêng. Hai công trình cấp trọng điểm ĐHQG: Từ điển thuật ngữ văn hóa học (đã nghiệm thu) và Văn hóa người Việt Tây Nam Bộ (đang triển khai) thể hiện rõ khuynh hướng nghiên cứu này.
Để đạt được những thành tựu đáng khích lệ trong công tác đào tạo và nghiên cứu trong mười năm qua, khoa Văn hóa học đặc biệt chú ý đến việc xây dựng đội ngũ nòng cốt trong khoa cũng như không ngừng mở rộng hợp tác với các nhà khoa học trong và ngoài nước. Nhân Lễ hội truyền thống Văn hóa học 2010, Khoa Văn hóa học chân thành gởi lời tri ân đến các nhà giáo, các nhà khoa học trong và ngoài trường, ngoài nước, đã dành nhiều công sức và tâm huyết hợp tác, giúp đỡ khoa trong công tác nghiên cứu và đào tạo.
Khoa Văn hóa học cũng không thể không ngừng phát triển và khẳng định được vị trí của mình nếu thiếu đi sự quan tâm sâu sát của lãnh đạo Trường ĐH KHXH qua 2 nhiệm kỳ, của Ban Giám đốc ĐHQG Tp.HCM, đặc biệt là sự quan tâm và ủng hộ ngay từ đầu định hướng xây dựng Trường phái Văn hóa học gắn với thực tiễn nghiên cứu văn hóa Nam Bộ. Sự quan tâm sâu sát của các cấp lãnh đạo là điều kiện quan trọng để khoa ngày càng trở thành một trong những trung tâm nghiên cứu văn hóa lớn của đất nước và khu vực.
Cuối cùng, mọi cố gắng sẽ đều vô nghĩa, nếu không có các thế hệ HVCH, SV và NCS trẻ trung, đầy nhiệt huyết với văn hoá học và văn hoá nước nhà, đã đặt niềm tin nơi khoa để thi vào, đã hết lòng học tập và nghiên cứu trong điều kiện kỷ luật học tập tại khoa rất nghiêm khắc, nhờ vậy đã đạt được những kết quả đáng tự hào, làm rạng danh Khoa Văn hoá học và Nhà trường.
Khoa Văn hoá học
Lễ hội truyền thống Văn hóa học 2010 - tin HTV
Lễ hội truyền thống VHH 2010 (Phóng sự ảnh)
Lễ hội Truyền thống Văn hoá học 2010 (Phóng sự video)
Video-clip vui: Văn hoá học muôn màu
Học từ những sân chơi
Bài của Thanh Châu trên báo Phụ nữ online (3-5-2010)
Lễ hội "Văn hóa học - 10 năm một chặng đường
Tin trên báo Tin tức (27-4-2010)
Có một trường phái văn hóa học Sài Gòn
Bài của Vũ Mai - Thanh Huyền trên bán nguyệt san Thế giới mới số 883 (10-5-2010)
