Khác với tư duy quen thuộc của người Trung Quốc, trong mắt người Việt Nam, chiến tranh Trung-Việt không chỉ là cuộc chiến Trung Quốc tự vệ đánh trả Việt Nam kéo dài nhiều năm sau năm 1979 như dưới góc nhìn của người Trung Quốc, mà còn gồm cả cái gọi là sự “xâm chiếm” Việt Nam do các vương triều Trung Quốc trước đây tiến hành kéo dài tới hai nghìn năm kể từ thời Đông Hán.

Lịch sử Việt Nam từ nửa cuối thế kỷ XIX đến trước Chiến tranh thế giới thứ Nhất có thể được chia thành hai giai đoạn nhỏ: Từ năm 1858 đến năm 1896 là giai đoạn thực dân Pháp lần lượt thôn tính toàn bộ nước ta, rồi tiếp đó tiến hành công cuộc “bình định” để củng cố ách thống trị của chúng. Từ năm 1897 đến năm 1913 là giai đoạn chính quyền thực dân bắt đầu mở cuộc khai thác thuộc địa quy mô lớn để vơ vét sức người và tài nguyên thiên nhiên của nước…

Lời giới thiệu của người dịch: Beyond The Bronze Pillars (Đi qua những cột đồng) là tên tập sách nghiên cứu do Nxb Đại học Hawaii ấn hành năm 2005. Tác giả tập sách là Liam C. Kelley, giảng viên Trường Đại học Hawaii. Không tán thành quan điểm rằng về mặt lịch sử, người Việt luôn tìm cách duy trì một bản sắc văn hóa riêng tách khỏi Trung Quốc, tác giả xem xét các bài thơ đi sứ trong các thế kỷ 16-19 và đưa ra giả thiết (nhiều khả năng gây tranh cãi) rằng trí thức Việt…

Do vị trí địa lí của mình, Việt Nam từ lâu nay đã là ngã ba đường nhân chủng và văn hóa của cả Đông Á và Nam Á, nhưng trong ba nền văn hóa lớn của châu Á: Nhật Bản, Ấn Độ, Trung Quốc, không hiểu sao ảnh hưởng của văn hóa văn minh Nhật Bản đối với Việt Nam không nhiều. Do khoảng cách địa lí? Do sự có mặt khắp nơi của đạo Phật? Do thế áp đảo của đạo Khổng, chữ Hán, mô hình chính trị đến từ phương Bắc ... (trước đây) đối với xã…

Với hình tượng Man Nương, quá trình vắng mặt/ hiện diện kép liên tục diễn ra cho đến khi cô gái quê mùa Man Nương đã trở thành Phật Mẫu, và Phật Mẫu Man Nương đã được đồng nhất với Phật Mẫu Chuẩn Đề và/ hoặc Quán Thế Âm Bồ Tát. Giờ đây hình tượng (εἶδος - eidos) Man Nương với tư cách là người con gái quê mùa làng Mãn Xá đã vĩnh viễn chỉ còn là một dấu vết (trace) mờ nhạt, hay nói cách khác là đã tuyệt đối vắng mặt trong tâm thức Việt, để nhường…

Từ lâu, các tỉnh Nam Trung  Hoa,  cụ thể là Quảng Đông, Quảng Tây, Vân Nam, đã có quan hệ mật thiết với phong trào cách mạng Việt Nam. Khi đất nước Việt Nam còn bị thực dân Pháp đô hộ,thì các tỉnh Nam Trung Hoa giáp biên giới Việt-Trung, cũng như các tỉnh Thái Lan giáp biên giới Lào và Campuchia, đều có thể trở thành nơi dừng chân, nơi xây dựng căn cứ hải ngoại của các tổ chức cách mạng Việt Nam. Tìm hiểu vị trí của các tỉnh Nam Trung Hoa, cũng như ảnh hưởng của…

Khi đọc những câu hỏi “Vì sao đã thống trị Việt Nam hơn ngàn năm mà cuối cùng Trung Quốc vẫn không thể đồng hóa Việt Nam?”. Hoặc “Người Việt Nam (tộc người Kinh) vì sao mà khó đồng hóa như vây?(1), nhiều người nghĩ chắc là ý kiến của những anh chàng người Việt nặng đầu óc dân tộc chủ nghĩa. Nhưng thật bất ngờ, những câu hỏi này và tương tự như vậy hiện là những chủ đề nóng của các diễn đàn tranh luận trên mạng Internet của người Trung Hoa, bằng tiếng Trung chứ không phải…

Dân tộc Việt Nam tồn tại được và không bị đồng hóa sau hơn 1.000 năm chịu sự thống trị của một quốc gia liền kề có nền văn hóa lớn mạnh là nhờ đã phát huy bản lĩnh trí tuệ của mình, thể hiện ở chỗ sáng tạo được biện pháp đọc chữ Hán bằng tiếng Việt, qua đó đã vô hiệu hóa chủ trương đồng hóa ngôn ngữ của các triều đại phong kiến Trung Hoa.

Theo như khảo sát tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia I, số lượng châu bản liên quan đến vấn đề ngoại thương với Pháp dưới triều Minh Mệnh còn lại không nhiều. Châu bản triều Nguyễn trên thực tế là một kho tài liệu lưu trữ các văn thư hành chính của vương triều Nguyễn. Hơn 100 năm tồn tại của nhà Nguyễn, khối châu bản đồ sộ đã được hình thành. Đây là nguồn sử liệu quý và là cơ sở để hình thành những bộ sử lớn như: Khâm định Đai Nam hội điển sự lệ, Đại…

Đời sống chính trị quốc tế đương đại đang chứng kiến một thực tế là ngoài các công cụ kinh tế, chính trị thì văn hóa ngày càng được đẩy mạnh hơn nữa, như một thứ “quyền lực mềm” trong các quan hệ đối ngoại để tăng cường ảnh hưởng và đạt được lợi ích quốc gia. Khác với “quyền lực cứng”, sự chinh phục hoặc cưỡng ép thông qua sức mạnh quân sự, các chính phủ đang thực hành quan hệ quốc tế dựa trên “quyền lực mềm”, vì “quyền lực mềm” hứa hẹn mang lại hòa bình và…