VÀI NÉT VỀ NGÀY TẾT Ở HUẾ XƯA Nguyễn Đắc Xuân Ngày xưa ở Huế, việc chuẩn bị Tết có từ nhiều tháng trước. Thậm chí có những món bánh, mứt làm từ mùa hè (mứt thơm) rồi đậy kín dán giấy bảo quản cho đến tết. Ngày 1 tháng chạp là ngày chính thức được bắt đầu chuẩn bị cho năm mới. Ngày này, Khâm Thiên giám làm và ấn loát xong lịch, ban phát cho dân. Lễ phát hành lịch này gọi là lễ Ban sóc.

TÍN NGƯỠNG PHỒN THỰC QUA TRÒ DIỄN HỘI LÀNG Ở CHÂU THỔ BẮC BỘ Đặng Hoài Thu   Khi sự hiểu biết của con người về thế giới xung quanh còn hạn chế thì họ tin và thờ phụng, cầu mong nhiều thứ. Hệ thống tín ngưỡng lúc bấy giờ thật đa dạng, hỗn tạp, mà một trong những biểu hiện là tín ngưỡng phồn thực, tín ngưỡng cầu mong sự sinh sôi nảy nở về con người, cầu phồn thịnh trong sản xuất, thịnh vượng của mùa màng. Các cơ quan sinh sản được đặc tả để nói về…

ÔNG TÀ TRONG TÍN NGƯỠNG DÂN GIAN NAM BỘ Hoài Phương  Xưa nay, trong tâm tưởng của nhiều người, nhất là cư dân vùng đồng bằng sông Cửu Long, ông Tà, ông Địa là những vị thần luôn gần gũi, thân thiện và mang lại phúc lành cho họ. Do đó, mỗi khi gặp chuyện rủi ro hoặc làm ăn sa sút họ thường van vái: “Xin ông Tà, ông Địa hộ độ cho tôi tai qua nạn khỏi”. Ông Tà là ai, ông từ đâu đến và quyền hành ra sao mà được dân gian kính nể và tôn…

MA QUỶ TRONG VĂN HỌC VIỆT NAM Trần Minh Thương Có thể nói ngay rằng ma, quỷ là những từ khá phổ biến trong ngôn ngữ của các dân tộc. Mặc dù vậy, để đi tìm định nghĩa cho nó không phải là việc dễ dàng. Ma quỷ thuộc thế giới tâm linh của con người, vì thế, khu biệt rõ ràng khái niệm của các từ này là điều gần như không thể.

        ĐÌNH VÀ LỄ HỘI CÚNG ĐÌNH Ở NÔNG THÔN KHÁNH HÒA XƯA   Nguyễn Man Nhiên     Trong lịch sử dân tộc, vùng đất Khánh Hòa ngày nay chính thức trở thành đất đai Đại Việt vào năm 1653. Cùng với quá trình khai hoang lập làng, quy dân lập ấp, những thiết chế văn hóa truyền thống của người Việt như đình, chùa cũng được xây dựng trên vùng đất mới. Trải qua hơn 3 thế kỷ rưỡi với nhiều đổi thay, biến động, hiện nay Khánh Hòa còn khoảng trên 200 ngôi đình phân…

      SỨC SỐNG CỦA LỄ HỘI TRONG BỐI CẢNH ĐƯƠNG ĐẠI (Dẫn liệu từ miền Trung Việt Nam)   Nguyễn Hữu Thông   Bảo tồn hay gìn giữ bất cứ một sản phẩm văn hóa sống nào cũng phải tôn trọng ý nghĩa, không gian và và điều kiện tồn tại của nó. Nếu bất chấp, chỉ dựng cái xác thật đẹp mà không có linh hồn, thì chẳng bao giờ thuyết phục được ai, thậm chí xúc phạm đến những giá trị văn hóa tốt đẹp vốn có.

TÍN NGƯỠNG, KIÊNG KỴ VÀ HÈM   Hoàng Quốc Người dân làm nông nghiệp, xưa nay không thể thoát khỏi tư tưởng trông chờ sự may rủi của số phận, của thiên nhiên. Do vậy, tư duy kinh nghiệm và những niềm tin tôn giáo, tín ngưỡng, những kiêng kỵ, hèm tục là sản phẩm tất yếu của cư dân làm nông nghiệp nói chung.

    ĐÂU LÀ SỨC SỐNG CỦA LỄ HỘI TRONG BỐI CẢNH ĐƯƠNG ĐẠI (Dẫn liệu từ miền Trung Việt Nam) Nguyễn Hữu Thông Đến miền Trung, nhất là khi chọn vùng đất eo thắt ở vùng Bắc và Trung Trung bộ để dừng chân, người nông dân Việt không có con đường nào khác để né tránh biển và núi rừng. Bước chuyển của cuộc sống mới sẽ bắt đầu bằng thế tựa lưng vào Trường Sơn và đối diện với đại dương. Vì thế, họ đã tự xây dựng cho mình một kiểu sinh tồn thích ứng đa…

 

VĂN HÓA TÍN NGƯỠNG     Nguyễn Văn Bốn  (Cao Đẳng VHNT Nha Trang)