Ban tổ chức cuộc họp báo trả lời câu hỏi của đại diện các cơ quan báo chí (Ảnh: Khắc Huy)

Tập 1giới thiệu quá trình hình thành chủ quyền biển đảo của Việt Nam trong các thời Đinh - Tiền Lê – Lý - Trần - Hậu Lê - Nguyễn qua các tư liệu, bản đồ, châu bản của các triều đại phong kiến Việt Nam cũng như sau này.

Tập 2 cho thấy người Việt vươn ra biển, từ đó hình thành sự giao thương đường biển giữa Việt Nam và các nước khác, hình thành nền văn hóa biển, thương mại biển. Từ đó, người Việt chiếm lĩnh các hòn đảo vô chủ.

Tập 3 cho thấy các chứng cứ về chủ quyền biển đảo Việt Nam được ghi nhận tại nhiều nước trên thế giới. Đặc biệt là các quốc gia đã đến Việt Nam giao thươngtrong các thế kỷ 15-16 như Bồ Đào Nha, Hà Lan, Pháp, Ý và một số nước phương Tây. Khi đi theo con đường tơ lụa trên biển Đông, đến vùng đảo này, họ đã phải xin phép các triều đình phong kiến Việt Nam – đây là bằng chứng khách quan rằng vùng biển này lúc đó đã do Việt Nam quản lý. Tập 3 cũng hé lộ nhiều chi tiết về bản đồ và các thư tịch cổ ở nhiều nước như Ý, Vatican, Bồ Đào Nha, Mỹ, Nhật… như những bằng chứng cứ tiếp tục làm đầy thêm chứng cứ về chủ quyền biển đảo.

Tập 4 đề cập đến khoảng thời gian sau khi các triều đại phong kiến Việt Nam chấm dứt, là thời kỳ Pháp thuộc, nhà nước Bảo Đại, rồi Việt Nam Cộng hòa… Tập 4 cho thấy chủ nhân của hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa giai đoạn này là Việt Nam Cộng hòa qua những chứng cứ từ trong kho tư liệu của Việt Nam Cộng hòa và chứng cứ quốc tế…

Tập 5 giới thiệu dư luận và cũng khẳng định vai trò làm chủ biển đảo của Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam từ 1975 đến nay.

Xuyên suốt 5 tập phim về biển đảo là những tư liệu quý, trong đó có nhiều ý kiến thuyết phục của các nhà nghiên cứu lịch sử, nhà nghiên cứu về luật quốc tế và nhà nghiên cứu Biển Đông của Việt Nam và thế giới xác nhận rằng Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam.

Trong quá trình thực hiện, các nhà làm phim HTV đã nhận được sự giúp đỡ và cố vấn của nhiều nhà sử học, nhà nghiên cứu nổi tiếng về lĩnh vực này như: Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu, GS. Phan Huy Lê, TS. Nguyễn Công Trục, TS. Nguyễn Nhã, nhà cổ sử Trung Quốc, TS. Phạm Hoàng Quân… Bộ phim giới thiệu nhiều tư liệu quý giá liên quan đến chủ quyền quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam như: toàn tập Thiên nam tứ chí lộ đồ thư do Đỗ Bá biên soạn năm 1686; Phủ Biên Tạp Lục của Lê Quý Đôn viết năm 1776; bản đồ hành chính chính thức của vương triều Nguyễn là Đại Nam thống nhất toàn đồ năm 1838 và nhiều bằng chứng khách quan, thể hiện sự hành xử chủ quyền hợp pháp của các nhà nước phong kiến Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Đoàn làm phim đã đi đến 9 quốc gia trên thế giới, nhận được sự giúp đỡ và cố vấn của nhiều nhà nghiên cứu Việt Nam tại nước ngoài. Đoàn đã đến thư viện Quốc hội Hoa Kỳ, Đông Dương Văn khố của Nhật Bản, Văn khố quốc gia Bồ Đào Nha… để tìm kiếm những tư liệu liên quan đến biển, đảo Việt Nam. Nhờ vậy, đã tiếp cận được những bằng chứng khách quan, xác thực và phỏng vấn được các nhà nghiên cứu, các chuyên gia quốc tế, các luật sư quốc tế về Biển Đông.

Trả lời phỏng vấn của phóng viên Đài TNND TPHCM, NSƯT Lâm Thành Quý - đạo diễn và biên kịch bộ phim – cho biết: “Khi bắt đầu làm phim từ năm 2012, chúng tôi không công bố là đi làm phim... Chúng tôi đi trong điều kiện là không một ai biết cả. Khó khăn nhất là tìm được nguồn tư liệu, mà muốn tìm, thì phải tìm được những mối quan hệ, đặc biệt là quan hệ với các nước trên thế giới. May mắn là chúng tôi có những bạn bè là các nhà nghiên cứu trên thế giới, các nhà nghiên cứu Việt Nam rồi kiều bào. Nhờ đó, chúng tôi tiếp cận được những nơi có nhiều tư liệu lớn như: Quốc hội Mỹ, Tòa thánh Vatican, các văn khố ở các quốc gia Châu Âu, đi đến đâu chúng tôi cũng nhận được sự giúp đỡ tận tình. Đoàn phim đến Vatican đúng dịp Giáo hoàng Francis đệ nhất tiếp kiến giáo dân của mình trên quảng trường Saint Peter nên chúng tôi không tiếp cận được kho tư liệu của thư viện ở Vatican. Tuy nhiên, nhờ sự giúp đỡ của những người bạn Ý, chúng tôi cũng đã có được những tư liệu quan trọng do người phương Tây xuất bản trong các thế kỷ 16 - 19 lưu giữ nơi đây. Những thư tịch cổ đã thể hiện khách quan và khoa học về chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và nhiều vùng biển đảo khác trong Biển Đông. Một kỷ niệm đáng nhớ khác là trong lúc trao đổi tìm tư liệu, chúng tôi có một thông tin quý đó là tu viện nhỏ Santa Maria al Monte ở thành phố Torino đang lưu giữ cuốn sách Compendio di geografia universal (Tóm lược địa lý thế giới) của nhà địa lý học nổi tiếng người Ý Andriano Balbi. Cuốn sách được viết bằng tiếng Ý, xuất bản lần đầu năm 1824 và được tái bản nhiều lần bằng tiếng Ý, tiếng Pháp, tiếng Anh, tiếng Đức... Đây là những tư liệu rất quý, lần đầu công bố...”.

"Biển đảo Việt Nam - Nguồn cội tự bao đời" đã phát sóng trên kênh HTV9 vào lúc 21 giờ từ ngày 20 đến 23-6-2015. Sau khi phát sóng trên kênh HTV9, bộ phim được tiếp tục phát sóng trên nhiều kênh truyền hình trong cả nước. Phim sẽ đi vào các trường học, sẽ đến với bà con kiều bào.

HTV cũng đã thực hiện xong phụ đề tiếng Anh và đang thực hiện một số phụ đề tiếng nước ngoài khác để trình chiếu tại nhiều quốc gia trên thế giới và phát qua mạng internet. Ông Trần Thắng - chủ tịch Viện Văn hóa và giáo dục Việt Nam tại Mỹ - cho biết Viện đã lên kế hoạch đưa phim đến với sinh viên các trường đại học Hoa Kỳ. Những kế hoạch dài hơi đang và sẽ thực hiện để bộ phim đến với nhiều đối tượng khán giả, lan tỏa một khẳng định bất di bất dịch: Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam.

Ông Lý Quang Trung - giám đốc Hãng phim TFS, người tham gia thực hiện bộ phim - cho biết thêm:“Điểm mới của “Biển đảo Việt Nam - nguồn cội tự bao đời” là phim có kết mở. Không phải làm xong 5 tập phim là chúng ta đã kết thúc trách nhiệm của mình. Việc chứng minh chủ quyền biển đảo sẽ được tiếp tục và các thế hệ trẻ sẽ tiếp nối cuộc tìm kiếm những chứng cứ mới xác thực. Bộ phim có thể sẽ có tập 6, 7 và nhiều hơn nữa...”.

"Biển đảo Việt Nam - Nguồn cội tự bao đời" tập 1

"Biển đảo Việt Nam - Nguồn cội tự bao đời" tập 2

"Biển đảo Việt Nam - Nguồn cội tự bao đời" tập 3

"Biển đảo Việt Nam - Nguồn cội tự bao đời" tập 4

"Biển đảo Việt Nam - Nguồn cội tự bao đời" tập 5

English version: Vietnamese Seas and Islands - Their Long-Established Roots