gửi bởi carot » Thứ 5 17/01/08 22:48
Tên học viên: Phan Nguyễn Yên Hà (VHH K8)
Phương pháp định nghĩa: định nghĩa khái niệm "biểu tượng"
MỘT SỐ ĐỊNH NGHĨA VỀ "BIỂU TƯỢNG"
1. Biểu tượng (theo triết, giáo dục): là hình ảnh của sự vật lưu lại trong óc khi sự vật không còn tác động đến các giác quan nữa; hình thức cao nhất của sự phản ánh trực quan - cảm tính xuất hiện trên cơ sở tri giác. Khác với tri giác, BT không còn phản ánh rời rạc các thuộc tính của sự vật: sự vật được phản ánh dưới hình thức BT có tính chỉnh thể. BT là hình ảnh về vật trong đầu óc, ý thức, tư duy con người. Những BT của con người, khác với ở động vật, thường được bọc bằng một lớp vỏ ngôn ngữ và chứa nhiều yếu tố của sự phản ánh khái quát. BT là khâu trung gian giữa giai đoạn nhận thức cảm tính và giai đoạn nhận thức lí tính.
2.Biểu tượng (theo mĩ thuật, sân khấu): là phương tiện sáng tạo nghệ thuật mang ý nghĩa trừu tượng, khái quát. BT tác động chủ yếu đến cảm xúc của người xem. BT còn được coi như là một thủ pháp sáng tạo nghệ thuật. Trực giác của người nghệ sĩ có vai trò rất quan trọng trong quá trình nhận thức một BT. Tuỳ thuộc những nhận thức khác nhau về BT, người ta có những cảm xúc khác nhau. Cuối thế kỉ 19, ở Châu Âu có trào lưu BT chủ nghĩa trong văn học và nghệ thuật tạo hình.(Theo "Từ điển bách khoa toàn thư" )
3. Biểu tượng: 1. Hình ảnh tượng trưng (vd: Chim bồ câu là biểu tượng của hoà bình). 2. Hình thức của nhận thức, cao hơn cảm giác, cho ta hình ảnh của sự vật còn giữ lại trong đầu óc sau khi tác động của sự vật vào giác quan đã chấm dứt. 3. Kí hiệu bằng hình đồ hoạ trên màn hình máy tính, người sử dụng máy có thể dùng con chuột trỏ vào đấy để chọn một thao tác hoặc một ứng dụng phần mềm nào đó. (Theo "Từ điển Tiếng Việt" - Viện ngôn ngữ học do Hoàng Phê chủ biên)
Trên đây là một số định nghĩa về "biểu tượng", đây được xem là những định nghĩa thiên về "định nghĩa đặc trưng. Tùy vào từng lĩnh vực khác nhau mà có những định nghĩa về "biểu tượng" khác nhau. Theo cách phân tích đề tài, tôi sẽ chọn định nghĩa "biểu tượng": biểu tượng là hình ảnh tượng trưng. Tôi có thể nói rõ như sau:
_ Biểu tượng là sự vật mang tính chất thông điệp được dùng để chỉ ra một cái ở bên ngoài nó, theo một quan hệ ước lệ giữa sự vật trong thông điệp và sự vật ở bên ngoài. Nói khác đi, biểu tượng chính là cái nhìn thấy được mang một kí hiệu dẫn ta đến cái không nhìn thấy được. Biểu tượng là "vật môi giới giúp ta tri giác cái bất khả tri giác" (Đoàn Văn Chúc: "Văn hóa học", Viện văn hóa, NXB Văn hóa thông tin, 1997)
Tóm lại có thể định nghĩa: "Biểu tượng" là những hình ảnh tượng trưng, được cả một cộng đồng dân tộc cùng chấp nhận và sử dụng rộng rải trong một thời gian lâu dài.