Vì vậy, vấn đề mà bạn Hoangphuong nêu ra, có lẽ giải thích theo hướng khác sẽ hợp lý hơn.Theo ý kiến của mình, chắc "Nam trà, Bắc tửu.." là muốn nói đến phương Nam và phương Bắc, hàm ý nói đến Việt Nam và Trung Quốc chứ không phải là miền Nam và miền Bắc của VN như bạn Nguyenthithem đã đề cập.Do vậy, khi nói đến sự khác biệt về địa lý phải chỉ ra sự khác biệt về ĐKTN giữa VN và TQ. Có lẽ như vậy sẽ tìm được câu trả lời hợp lý hơn.Chào thầy Hiệu và các bạn,
Cách đây vài ngày bạn Hoàng Phương có đưa ra một loạt các vấn đề mà mình cho là rất đáng bàn: giải thích các câu thành ngữ "Trà tam, tửu tứ" hay "Nam điềm, Bắc hàm", "Nam trà, Bắc tửu" dưới góc nhìn địa văn hóa.
Về cách giải thích "trà tam, tửu tứ" thì bạn Thêm đã trình bày rõ ràng và chi tiết rùi, minh không có ý kiến gì. (p/s: mình đồng tình với cách giải thích này, hình như hem có phần nào liên quan đến địa văn hóa thì phải.
Riêng cách giải thích câu "Nam điềm, Bắc hàm" hay "Nam trà, Bắc tửu" thì có đôi chỗ mình cho là chưa hợp lý. Phải chăng là
"Bắc thì lạnh, đời sống khắc khổ nên thường mạnh về tính cộng đồng, từ đó dẫn đến việc chọn rượu làm thức uống để tập hợp, liên kết bạn bè,tạo tình đoàn kết, giúp đở lẫn nhau trong cuộc sống"?. Vậy có nghĩa là ở miền Nam khí hậu nóng bức thì con người có xu hướng thiên về cá nhân?!? Và miền Bắc, miền Nam ở đây phải chăng là của VN?(từ cách bạn Thêm dùng từ, có thể thấy bạn Thêm đang nói đến 2 miền của VN mình).
Theo tư kiến của mình thì các câu thành ngữ trên đều có nguồn gốc từ Trung Quốc (!?!). Người Trung Hoa từ xưa đã phân chia đất nước mình thành 2 phần: miền Bắc và miền Nam, lấy sông Dương Tử làm ranh giới để phân định Nam Bắc. Mình có thêm một ý kiến nhỏ, ở đây khi nói đến phương Nam, có thể hiểu họ bao hàm cả VN (nước ta đã từng là thuộc địa của Trung Hoa 1000năm cơ mà). Người Trung Quốc cực kỳ am tường điều kiện tự nhiên và con người ở từng địa phương của đất nước mình, thể hiện qua một loạt câu thành ngữ chỉ những kiểu ứng xử điển hình của người dân 2 miền Nam, Bắc trước điều kiện tự nhiên từ ở "Nam cư sào, Bắc cư huyệt", ăn uống "Nam điềm, Bắc hàm", "Nam trà, Bắc tửu" đến đi lại "Nam di chu, Bắc di mã",...
Miền Bắc Trung Quốc nằm xa xích đạo nên có kiểu khí hậu cận nhiệt và ôn đới: kiểu thời tiết hanh khô và lạnh, ít sông ngòi, nhiều thảo nguyên và bình nguyên. Để thích nghi với kiểu thời tiết này, nhà của người phương Bắc thường kín, ít cửa để giữ nhiệt và tránh gió; họ cũng ăn đồ mặn và uống rượu để chống lại cái lạnh và khô của thời tiết. Và phương tiện di chuyển chủ yếu của họ là ngựa.
Miền Nam Trung Quốc thì nằm gần xích đạo và có kiểu khí hậu nhiệt đới gió mùa, tương ứng với kiểu khí hậu này là thời tiết nóng ẩm, mưa nhiều, địa hình nhiều sông hồ, kênh rạch. Do đó, người phương Nam thường ở nhà sàn hoặc có nền cao, nhà có nhiều cửa sổ, để tránh lụt và đón gió; họ uống trà và ăn đồ ăn ngọt (tính hàn!?!
) để giải nhiệt cơ thể, chống nóng. Và vì phương Nam nhiều sông ngòi nên phương tiện di chuyển thích hợp nhất là thuyền.
Ý kiến của mình gần giống với quan điểm của bạn Hương, nhưng hiểu rộng một chút về quan niệm Nam-Bắc thì miền Nam không chỉ bao hàm VN mà là cả vùng đất phía Nam sông Dương Tử (địa bàn của người Bách Việt, như một số nhà nghiên cứu khẳng định).
Mong nhận được ý kiến đóng góp của mọi người hen. Diễn đàn của mình đang bắt đầu sôi nổi rồi đó.