Nguyễn Thị Lệ Huyền - VHHK8
Văn hóa doanh nghiệp gia đình của người Hoa
Gần đây, nhiều vụ “lùm xùm” về sữa nhiễm melanine, trái cây ngâm hóa chất, đồ chơi độc hại v.v… từ các doanh nghiệp Trung Quốc đã gây chấn động thế giới và ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của các doanh nghiệp nước này. Người ta tức giận, tẩy chay, thậm chí đề cập đến tính “phi nhân văn” trong văn hóa kinh doanh Trung Quốc. Nhưng, có một điều mà tất cả chúng ta đều công nhận: người Hoa là thầy “phù thủy” đại tài trong kinh doanh.
Nói về dân tộc Trung Hoa, bản thân tôi có hai điều thích thú: đó là văn hóa gia đình và tài kinh doanh.
Về kinh doanh, bất kỳ dân tộc nào trên thế giới cũng phải thán phục người Hoa về khả năng kinh doanh tuyệt vời của họ. Dù ở bất kỳ đâu, sinh sống ở quốc gia nào trên thế giới, dân tộc Hoa cũng giữ một vai trò đáng kể trong giới thương nhân của quốc gia ấy. Bí quyết nào khiến họ tạo nên thành công đó?
Khác với dân tộc Việt, người Hoa coi trọng gia đình hơn gia tộc. Chế độ gia đình ảnh hưởng thế nào đến sự thành công trong kinh doanh của người Hoa? Phải chăng, một trong những bí quyết kinh doanh của họ có nền tảng quan trọng từ văn hóa gia đình?
Người tạo chủ đề này mong muốn nhận được ý kiến trao đổi của tất cả các anh/chị và các bạn để khơi thông những suy nghĩ còn hạn hẹp của mình.
Trước hết, xin nêu một vài ý kiến cá nhân:
- Tình cờ đọc một bài viết, trong đó có một thông tin làm tôi chú ý: “Những người quê ở Phúc Châu cho rằng họ có thể tồn tại ở bất cứ nơi nào nếu có một trong ba loại "dao" sau đây: dao lam để mở một hiệu hớt tóc, dao làm bếp để mở quán ăn và dao kéo để may đồ”. Suy rộng ra, người Hoa có thể sinh sống ở mọi vùng đất mà họ đến, làm giàu ở nhiều nơi mà dân tộc bản địa còn nghèo đói. Bằng khả năng thích nghi rất nhanh và nhạy, người Hoa nhanh chóng tìm được cơ hội buôn bán, họ thường đi lên từ những quán hàng nhỏ, những cửa hàng thủ công mỹ nghệ, các nghề truyền thống của gia đình rồi dần dần lớn mạnh thành những doanh nghiệp, tập đoàn đa quốc gia. Có thể nói, nếu như kiểu doanh nghiệp gia đình ít được ưa chuộng ở Việt Nam và phương Tây thì đây lại là một mô hình được người Hoa tận dụng triệt để. Mô hình quản lý của các công ty này tuân thủ chặt chẽ theo những nguyên tắc gia đình trong việc chuyển giao quyền lãnh đạo, các quyết định quan trọng chỉ được “lưu hành nội bộ” trong phạm vi gia đình, ngay cả vấn đề tài chính, doanh nghiệp gia đình Trung Hoa cũng thường “tự lực” chứ ít dựa vào ngân hàng.
- Thời cổ, gia đình của người Trung Quốc tuân thủ theo nguyên tắc quyền huynh thế phụ: ông nội hay người cha là chủ, có tiếng nói quyết định, ra các mệnh lệnh cho mọi người theo. Kế tiếp ông hay cha là người con trưởng hay cháu trưởng (đích tôn). Cha mất, quyền trong gia đình qua tay người con cả, dầu có mẹ hay chị lớn. Các doanh nghiệp gia đình của người Hoa cũng áp dụng rất nghiêm nguyên tắc này.
- Khi nghe doanh nghiệp gia đình, người ta thường nghĩ nó chỉ là doanh nghiệp nhỏ nhưng người Trung Hoa đã phát triển doanh nghiệp gia đình thành những doanh nghiệp có quy mô toàn cầu, chi phối nền kinh tế của nhiều quốc gia, ví dụ tập đoàn Ting Hsin, Ching Fong… Quan hệ gia đình ở đây không chỉ gói gọn trong các mối quan hệ gần mà được mở rộng ra các quan hệ con, cháu, dâu, rể, họ hàng gần, xa và cả bạn bè thân, rồi bạn của bạn...
- Một số nét đặc trưng trong cách nghĩ của người Hoa khi kinh doanh:
+ Những người duy nhất mà họ có thể tin tưởng là trong gia đình.
+ Ý kiến của một người bà con kém năng lực vẫn đáng tin cậy hơn ý kiến của một người lạ có năng lực.
+ Vâng lời người lãnh đạo gia đình là điều cần thiết để duy trì sự chặt chẽ và định hướng của doanh nghiệp.
+ Đầu tư phải dựa vào mối quan hệ ruột thịt và sự liên kết gia tộc, phường hội, không dựa vào những nguyên tắc không cụ thể.
(Theo Sài Gòn Tiếp Thị: http://www.sgtt.com.vn/oldweb/cacsobaot ... ngquoc.htm)