Phương thức bán hàng trên truyền hình tại Việt Nam đã xuất hiện khoảng từ năm 2008 nhưng tại thời điểm lúc bấy giờ vẫn chưa thực sự phổ biến. Cùng với sự phát triển của đất nước đặc biệt là trong lĩnh vực viễn thông, truyền thông đã tạo ra môi trường thuận lợi cho phương thức bán hàng qua truyền hình phát triển và nở rộ trong thời gian gần đây. Hiện nay có khoảng hơn 10 công ty tham gia bán hàng trong lĩnh vực này phải kể đến như: HSV, BestBuy, Vivi Home shopping, HTV-Coop TV shopping…có thể nắm được xu hướng phát triển của phương thức bán hàng trên truyền hình trong tương lai nên thời gian gần đây nhiều “đại gia” của nước ngoài cũng đã tham gia vào lĩnh vực này đó là hai công ty SCJ TV Shopping và Lotte – Đất Việt. Nếu chúng ta thường theo dõi các bộ phim truyền hình Hàn Quốc chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy những cảnh các hộ gia đình xem truyền hình sau đó gọi điện đặt hàng và giao hàng tại nhà. Điều này cho thấy rằng việc mua sắm qua truyền hình (TV home shopping) đang rất thịnh hành tại Hàn Quốc. TV home shopping phổ biến tại Hàn Quốc với lịch sử phát triển khoảng 20 năm từ những thập niên 90 của thế kỷ trước. Hiện nay tại Hàn Quốc cũng có rất nhiều công ty kinh doanh doanh theo hình thức này nhưng trong số đó nổi bật nhất là ba “đại gia” như: CJ O Shopping (công ty mẹ của SCJ TV shopping phát sóng 24/24 trên kênh SCTV5), Lotte home shopping (công ty mẹ của Lotte – Đất Việt phát sóng trên kênh VCTV14) và GS home shopping (thuộc Tập đoàn LG).
Mô hình kinh doanh này tại Việt Nam nhìn chung cũng khá giống với mô hình tại Hàn Quốc. Các công ty sản xuất các chương trình bán hàng trên truyền hình với đủ các loại mặt hàng. Họ thuê sóng (hoặc hợp tác) để phát sóng với một kênh truyền hình để phát chương trình do chính mình sản xuất. Hầu hết các chương trình này đều mang mục đích giới thiệu sản phẩm và đây là điểm khác biệt rất lớn giữa mua hàng trên truyền hình và mua hàng truyền thống tại siêu thị vì sản phẩm khi phát sóng trên truyền hình sẽ “nói” lên được những công dụng, tính năng, ưu điểm…của mình qua người dẫn chương trình (show-host) với hàng triệu khách hàng tiềm năng đang xem tivi với sức lan tỏa nhanh nhất nhờ công nghệ truyền thông đang phát triển rất mạnh như hiện nay, còn nếu vào siêu thị thì sản phẩm chỉ nằm trong tủ trưng bày mà không “nói” lên được hết những tính năng, ưu điểm của mình và nếu có chăng cũng chỉ “nói” được với một hoặc vài ba khách hàng mà thôi.
Với phương thức mua sắm mới mẻ và hiện đại này thì khi muốn mua hàng khách sẽ gọi điện thoại đến tổng đài miễn phí của công ty để được hướng dẫn, tư vấn và đặt hàng. Sau đó hàng hóa sẽ được giao hàng tận nhà khách hàng với giá thanh toán đã được công ty niêm yết trên truyền hình và hoàn toàn miễn phí giao nhận. Khách hàng mục tiêu mà những công ty bán hàng trên truyền hình nhắm đến là những người không có nhiều thời gian đi mua sắm, các quí bà nội trợ, những khách hàng trẻ tuổi và giới công chức văn phòng…
Các công ty bán hàng qua truyền hình đều có chiến lược riêng về sản phẩm, xây dựng chương trình và cơ cấu giá bán hàng khác nhau, có công ty tập trung vào thực phẩm chức năng và sản phẩm làm đẹp, có công ty thì tập trung vào dụng cụ thể thao và chăm sóc sức khỏe… còn các công ty nước ngoài thì tập trung vào những thương hiệu nổi tiếng về sản phẩm gia dụng, đồ dùng nhà bếp, điện máy, điện lạnh…vì vậy khách hàng dể dàng nhận biết, so sánh và lựa chọn những sản phẩm này qua thương hiệu của nó với giá bán rất cạnh tranh cộng với dịch vụ giao hàng nhanh chóng và miễn phí nhằm xây dựng niềm tin vào chất lượng dịch vụ cũng như mang đến cho khách hàng các trải nghiệm về văn hóa mua sắm hiện đại này. Nhìn lại lịch sử phát triển của đất nước, trong thời kỳ trước đất nước còn khó khăn, hàng hóa khan hiếm nên việc lựa chọn các chủng loại sản phẩm cũng như là chất lượng phục vụ của đơn vị bán hàng có phần hạn chế rất nhiều vào thời điểm đó nếu muốn mua bất kỳ sản phẩm nào dù là nhỏ nhất thì khách hàng chỉ có một sự lựa chọn duy nhất là phải đến các tiệm tạp hóa để mua hàng và cũng có phải chăng là từ đó đã hình thành nên văn hóa mua sắm của chúng ta là muốn mua cái gì thì cũng phải đến tận nơi cho nên nhân tiện cũng phải “mắt thấy tay sờ” sau đó mua sản phẩm và tự mang về nhà.
Với phương thức bán hàng qua truyền hình và dịch vụ giao hàng tận nơi “door to door” này được dự báo sẽ bùng nổ trong tương lai gần và là văn hóa mua sắm mới khi người tiêu dùng ngày càng bận rộn hơn và họ cần nhiều thời gian hơn cho việc chăm sóc gia đình hay cho nhu cầu bản thân. Theo ông Uhm Joo Hwan – Tổng Giám Đốc Công Ty SCJ TV Shopping nhận định: “ Ở Việt Nam dịch vụ bán hàng trực tuyến qua Internet, qua truyền hình vẫn còn khá mới mẻ. Trong những năm gần đây, người tiêu dùng, đặc biệt là giới trẻ, đã bắt đầu có những cách nhìn mới, khách quan hơn về loại hình dịch vụ này. Nhu cầu mua hàng qua truyền hình so với cách thức mua hàng truyền thống hiện vẫn chưa cao. Tuy nhiên, chúng tôi dự đoán chỉ trong vòng ba năm tới, kênh bán hàng qua truyền hình sẽ chiếm khoảng 10% thị phần trong tổng số các kênh bán hàng.”
Có thể đã dự báo được nhu cầu xã hội và văn hóa mua sắm mới này sẽ phát triển mạnh trong tương lai gần nên chiến lược kinh doanh của các nhà đầu tư nước ngoài hoạt động tại Việt Nam trong lĩnh vực bán hàng trên truyền hình hướng đến là bán những hàng hóa phổ thông gia dụng có thương hiệu và thu lợi nhuận nhỏ trên từng mặt hàng, quan tâm chú trọng đến chất lượng sản phẩm và các cam kết về dịch vụ, tìm kiếm nguồn hàng tận gốc không qua trung gian hoặc là kết hợp với nhà sản xuất để mua hàng với giá tốt nhất đồng thời nhà sản xuất có được cơ hội quảng bá sản phẩm của mình trên truyền hình. Với phương thức này thì cả ba bên đều đạt được mục tiêu: công ty bán hàng qua truyền hình mua được hàng giá tốt nhất, nhà sản xuất được quảng bá sản phẩm trên truyền hình và khách hàng sẽ mua được hàng với giá cạnh tranh so với các sản phẩm cùng loại trên thị trường. Khi đã chinh phục được khách hàng bằng chất lượng dịch vụ, giá cả và uy tín thương hiệu đủ mạnh thì lợi nhuận chắc chắn sẽ nhanh chóng tăng lên. Ông Uhm Joo Hwan – Tổng Giám Đốc Công Ty SCJ TV Shopping nói : “Doanh nghiệp ông đã xác định việc xây dựng niềm tin từ người tiêu dùng Việt Nam là một con đường dài và sẽ chỉ thành công nếu cung cấp những sản phẩm chính hãng, có uy tín của các thương hiệu lớn trên thế giới… kèm theo lời cam kết cho đổi, trả lại hàng và nhận lại tiền trong vòng bảy ngày nếu khách không hài lòng. Chiến lược của SCJ TV Shopping trong thời gian tới vẫn tập trung chủ yếu vào kênh bán hàng qua truyền hình, kèm theo việc đẩy mạnh kinh doanh qua trang web bán hàng trực tuyến http://www.scj.vn”
Tuy nhiên trong thời gian gần đây đã phát sinh khá nhiều rắc rối đối với phương thức bán hàng này điển hình là Công ty Việt Home Shopping đã bị xử phạt vi phạm hành chính vì kinh doanh hàng giả mạo nhãn hiệu cho khách hàng. Ngoài ra cũng có nhiều công ty bán hàng với giá cao gấp nhiều lần so với giá bán thực tế, hàng hóa có xuất xứ không rõ ràng hoặc “hàng no name” (hàng không phải là thương hiệu mạnh hay nổi tiếng được nhiều người biết đến), nhiều đoạn tự quảng cáo không trung thực hay nói quá về các tính năng của sản phẩm để dụ dỗ khách hàng và đó chính là một trong những lý do khiến khách hàng mất niềm tin vào kênh bán hàng mới này.
Vậy nên để thành công trong việc mang đến cho người tiêu dùng một trải nghiệm mua sắm và tạo nên văn hóa mua sắm mới mẽ, hiện đại và hấp dẫn này mong sao các doanh nghiệp bán hàng qua tivi cần phải xác định điểm mấu chốt là lấy được lòng tin của khách hàng bằng chất lượng sản phẩm và các cam kết dịch vụ để không rơi vào thảm cảnh “sớm nở tối tàn”.
Nguyễn Anh Tuấn
http://www.thesaigontimes.vn/epaper2010 ... #/5/zoomed