THUỐC LÀO VÀ TẬP QUÁN HÚT THUỐC LÀO CỦA LÀNG THƯỢNG ĐÌNH

[tikute]

ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT MÔN PHUƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài

- Sinh ra và lớn lên tại miền Nam đất nước Việt Nam. Khi còn nhỏ tôi nhìn thấy các bác và các cụ già từ miền Bắc và miền Trung di cư vào miền Nam ai cũng cũng đều có ống điếu cày và gói thuốc lào, mỗi lần hút thuốc lào trông các bác, các cụ thật sản khoái.
- Nhưng đến khi càng lớn thì tôi càng thấy những người hút thuốc lào hiếm hoi hẵng đi và cho đến giờ thì tôi không còn thấy nữa, thuốc lào dần bị thay thế bởi thuốc lá, một loại thuốc hút hiện đại nhanh, gọn, tiện lợi. Trong tâm tưởng của tôi, tôi nghĩ loại thuốc lào và ống điếu cày ấy ngày nay không còn nữa, có chăng thì cũng rất hiếm hoi, chỉ có các cụ già xưa ở miền Bắc sử dụng. Rồi tình cờ, thông qua một người bạn ở tỉnh Thanh Hóa tôi biết được tập quán hút thuốc lào ngày nay vẫn còn tồn tại và phát triễn rộng rãi ở vùng đồng bằng trung du Bắc bộ đến đèo ngang (Quảng Bình) và các dân tộc thiểu số từ miền núi phía Bắc đến miền Tây Thanh Hóa-Nghệ An.
- Tôi được biết ở bạn tôi ở miền Bắc hiện nay có rất nhiều làng có truyền thống thuốc lào nổi tiếng trong đó có làng Thượng Đình ở huyện Quảng Xương-Thanh Hóa. Tôi muốn tìm hiểu về nghệ thuật thuốc lào và tập quán hút thuốc lào của người dân làng Thượng Đình nói riêng và vùng trung du Bắc bộ nói chung, đó là lý do vì sao tôi chọn và thực hiện nghiên cứu đề tài: “Thuốc lào và Tập quán thuốc lào của làng Thượng Đình”.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu

- Hiện nay thuốc lào ở Việt Nam nói chung thì không phải là vấn đề được sự quan tâm chú ý của mọi người, thuốc lào chỉ thực sự được chú ý bởi những người dân miền Bắc. Riêng về giới các nhà khoa học vẫn chưa có nhiều nhà khoa học đi sâu nghiên cứu về vấn đề nghệ thuật, tập quán hút thuốc lào của người Việt.
- Trên mạng internet và báo chí có một số bài viết về thuốc lào, nhưng hầu hết những bài viết này chủ yếu là để phản ánh những mặt tiêu cực của thuốc lào. Ngày 18 tháng 5 năm 2009 trên trang web: http://vtc.vn/gioitre/phongcachtre/sinh ... /index.htm có bài viết: “ Sinh viên mê món “độc” thuốc lào” phê phán những sinh viên mê thuốc lào và tác hại của thuốc lào.
- Trong Wikipedia Bách khoa toàn thư mở có bài viết: “Thuốc lào”, viết về cách sử dụng, nhai, tác hại của thuốc lào và tập quán hút thuốc lào. Song bài viết chỉ là viết một cách khái quát về thuốc lào chứ chưa đi sâu vào nghiên cứu chi tiết.
- Tôi chọn nghiên cứu đề tài: “Thuốc lào và tập quán hút thuốc lào của làng Thượng Đình” với mong muốn có một đónng góp nhỏ của mình vào kho đề tài nghiên cứu về thuốc lào ở Việt Nam.
3. Mục đích và nhiệm vụ

Mục đích:
- Tìm hiểu nghệ thuật và tập quán hút thuốc lào ở làng Thượng Đình dưới góc nhìn văn hóa.
Nhiệm vụ:
- Nghiên cứu quá trình trồng, thu hoạch, chế biến, sử dụng để biết đượng những nghệ thuật của thuốc lào và phần nào phản ánh được con người ở vùng đất này của Thanh Hóa.
4. Đối tượng

- Thuốc lào và tập quán hút thuốc lào ở làng Thượng Đình.

5. Phạm vi nghiên cứu

- Làng Thượng Đình ở xã Quảng Định, huyện Quảng Xương, tỉnh Thanh Hoá.

6. Phương pháp

- Để hoàn thành tốt đề tài: Thuốc lào và tập quán hút thuốc lào của làng Thượng Đình, tôi thực hiện một số phương pháp nghiên cứu như sau: phương pháp phân tích, tổng hợp, phỏng vấn sâu.
- Phương pháp phân tích: phân tích tình hình thực tế của thuốc lào hiện nay, phân tích các tài liệu, kết quả thu thập được từ cuộc điều tra, phỏng vấn để từ đó có thể nói lên được tập quán, truyền thống hút thuốc lào của người dân ở làng Thượng Đình nói riêng, người miền Bắc nói chung.
- Phương pháp tổng hợp: thông qua tập quán, truyền thống hút thuốc lào của người dân tổng hợp các yếu tố đó nêu lên được nét văn hóa hút thuốc lào.
- Phương pháp phỏng vấn sâu: đặt câu hỏi và trực tiếp phỏng vấn người dân ở làng Thượng Đình.
7. Hướng tiếp cận tư liệu

- Internet.
- Tham vấn, hỏi người trồng và sử dụng thúoc lào ở làng Thượng Đình và người dân tỉnh Thanh Hoá, người miền Bắc.
- Báo điện tử.
8. Ý nghĩa thực tiễn

- Hoàn thành đề tài bổ xung vào kho tư liệu nghiên cứu khoa học.
- Giúp chúng ta hiểu sâu hơn về loại thuốc hút này để có thể sử dụng sao cho phù hợp và đúng.
- Kết quả đề tài nghiên cứu cho chúng ta một cái nhìn tổng quát hơn về tập quán và truyền thống sản xuất, hút thuốc lào của người Việt.
9. Giới hạn và nhận định chính

- Không gian: Làng Thượng Đình, xã Quảng Định, huyện Quảng Xương, tỉnh Thanh Hoá.
- Thời gian: mùa thu hoạch thuốc lào tháng 04 năm 2009.
- Nội dung: nghệ thuật trong trồng, thu hoạch, chế biến và sử dụng thuốc lào.


NỘI DUNG

Chương I: KHÁI QUÁT VỀ CÂY THUỐC LÀO

I.1. Nguồn gốc cây thuốc lào
- Xuất xứ từ Ấn Độ, được truyền đi cùng với quá trình đạo Phật được truyền sang Trung Quốc, rồi truyền sang Malaisia, qua Lào rồi đến Việt Nam.
I.2. Thuốc lào với người dân làng Thượng Đình
- Làng thuốc lào Thượng Đình.
- Nguồn thu nhập cho những hộ dân.
- Tư tưởng tình cảm của người làng đối với thuốc lào.

Chương II: NGHỆ THUẬT VỀ THUỐC LÀO

II.1. Nghệ thuật trồng, thu hoạch, chế biến và sử dụng thuốc lào
II.1.1. Nghệ thuật trồng và chăm sóc thuốc lào
II.1.2. Thu hoạch và chế biến thuốc lào
- Hái thuốc lào vào sáng sớm hoặc xế chiều.
- Rọc lá thuốc, bó thuốc, ủ thuốc.
- Thái thuốc, phơi thuốc, đóng bánh thuốc.
II.2. Nghệ thuật hút thuốc lào
II.2.1. Tập quán hút thuốc lào của người Việt Nam:
Chủ yếu là người dân ở miền Bắc bà một ít giáp ranh giữa miền Trung và miền Băc.
II.2.2 Cách hút và công cụ hút thuốc lào:
- Hút thuốc lào thường hút với ba loại công cụ: điếu cày, điếu bát, điếu ống.
- Điếu cày: thân điếu hình ống, thường làm bằng tre hay nứa.
- Điếu bát: gồm có bát điếu, nõ điếu và xe điếu. Thường làm bằng gốm, sứ.
- Điếu ống: còn gọi là điếu dóng, cũng giống như điếu cày nhưng to hơn. Thường làm bằng gỗ quý, xương ống của động vật, hoặc bằng ngà voi.
- Cách hút: vê tròn thuốc bỏ vào công cụ, châm lửa đốt, dùng miệng để rít.
II.2.3. Nhai thuốc lào và ăn trầu với thuốc lào:
- Thuốc lào ngoài việc dùng để hút thì còn dùng để nhai và ăn với trầu.
II.3. Tập quán hút thuốc lào trên thế giới
- Ở một số nước trên thế giới cũng hút một loại thuốc, công cụ hút và cách hút giống với thuốc lào ở Việt Nam nước ta.
II.4. Thuốc lào với văn chương
- Thuốc lào cũng là nguồn cảm hứng cho giới nghệ sĩ.
II.5. Thuốc lào trong y tế
- Được dùng để chế dược phẩm.

Chương III: NHỮNG VẤN ĐỀ XUNG QUANH
THUỐC LÀO

- Nhiều người nghiện thuốc dẫn đến những cảnh đau thương.
- Sinh viên mê món thuốc hút rẻ tiền nhưng vẫn phê.

Chương IV: KẾT LUẬN ĐỀ TÀI

- Thuốc lào làm cho tính cố kết cộng đồng cao hơn.
- Bên cạnh những tích cực thì thuốc lào có rất nhiều mặc tiêu cực.

[bravery88]

Chào anh. Tôi là Đoàn Thế Dũng, hiện sinh viên năm cuối của ĐH QGHN. Tôi rất vui và tự hào khi ngôi làng "Thượng Đình" quê tôi và ngành nghề truyền thống nuôi sống gia đình tôi trong hơn 1 thế kỷ qua là nghề "Thuốc lào" được làm đề tài nghiên cứu của anh. Là một nguời con của Thượng Đình, gắn liền với thuốc lào ngay từ khi lọt lòng và những trảỉ nghiệm không thể quên cùng với gia đình. Ngôi làng Thượng Đình có nhiều đặc điểm khác với những ngôi làng có nhiều đặc điểm khác biệt với những ngôi làng tại đồng bằng sông Mã. Ở đây chủ yếu sinh sống bởi con cháu của 3 dòng họ: Đoàn Thế, Đoàn Văn, Đoàn Đình từ hàng trăm năm nay. Nghề Thuốc lào là nguồn thu nhập chủ yếu và được coi là ngành nghề truyền thống.Hiện gia đình trong gần 10 năm qua luôn là gia đình trồng nhiều thuốc lào nhất làng và có nhiều bí quyết riêng để có được những sản phẩm ngon nhất.
Tôi biết rằng, tôi đọc được bài viết này hơi muộn so với nghiên cứu của anh. Tuy nhiêu nếu giúp được gì cho anh thì hãy liên lạc với tôi qua SĐT: 0986437403 hoặc địa chỉ email: thedung88th@gmail.com.